Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2017

Κοινωνική Κατάρρευση: Εξουσία, Απληστία και Αφαίμαξη της Φύσης (Μέρος Α΄)




Με τον σχεδιασμό που έχουν, από κοινού, χαράξει οι πολιτικές εξουσίες εξωτερικού και εσωτερικού και την αλλαγή όλων εκείνων των θεμάτων που τους φάνταζαν «κακώς κείμενα», επήλθε η μεταβολή και η ανατροπή των λεγόμενων «κεκτημένων» –αλήθεια, υπάρχουν ποτέ κεκτημένα σε ένα εξουσιαστικό περιβάλλον;– και ορισμένων κοινωνικών δομών που ταράσσουν μεγάλες ομάδες ανθρώπων. Ασφαλώς και δεν είναι η πρώτη φορά που στη σύγχρονη πολιτική και οικονομική ιστορία συμβαίνει κάτι τέτοιο, με ίσως πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αλλαγών εκείνων που πραγματοποιήθηκαν επί Θάτσερ στη Μ. Βρετανία. Η διαφαινόμενη ή για άλλους συντελούμενη κοινωνική κατάρρευση οδηγεί αρκετούς στην ενίσχυση της εκλογικής συμμετοχής, όχι τόσο ως έκφραση μιας κυβερνητικής αποδοκιμασίας, όσο ως τροχοπέδη στην εφαρμογή των μνημονίων σε μια κοινωνία που εμφανίζει σημάδια αποδόμησης. Είναι ουσιαστικά μια συντηρητική, κατά βάση, στάση όπου διαφαίνονται τα χαρακτηριστικά της επιβίωσης και της διατήρησης. Πράγματι, οι κυρίαρχες πολιτικές και οικονομικές ελίτ, έχουν τη δυνατότητα να «μην αφήσουν τίποτα όρθιο» και να κατασπαράξουν τα πάντα. Όπως και το να σχεδιάζουν τα γεωστρατηγικά τους σενάρια με μεγαλύτερη άνεση απ’ ότι παλαιότερα που οι πόλοι εξουσίας ήταν περισσότεροι του ενός.
Η παρατεταμένη και εκτεταμένη εξαθλίωση, που εντείνει τα αδιέξοδα και συνεπώς και τις αυτοκτονίες αποσαθρώνει σταδιακά τον λεγόμενο κοινωνικό ιστό. Έναν ιστό που διατηρούσε τη διαστρωμάτωση και τις αντιθέσεις, αλλά έστω και κατ’ επίφαση παρουσίαζε και εμφάνιζε μια γενικότερη (και όχι γενικευμένη) ισορροπία. Οι έρευνες και οι αναλύσεις κοινωνικών ινστιτούτων επιβεβαιώνουν αυτό που είναι ευδιάκριτο καθημερινά με μια απλή παρατήρηση. Τον περασμένο Μάρτιο, όμως, μια μελέτη που διενεργήθη από ινστιτούτα του Meryland και της Μinnesota και είχε ως έρευνα αναφοράς αυτό που ονομάζουμε «δυτικό πολιτισμό» προέβη σε ορισμένες παρατηρήσεις και επισημάνσεις, που δημιούργησαν αρκετό θόρυβο. Αρχικά, η συγκεκριμένη μελέτη εμφανιζόταν ως μια μελέτη, υπό την αιγίδα της ΝASA και έτσι δημοσιεύθηκε στην Guardian, κάτι που διαψεύστηκε από τη NASA. Η μελέτη η οποία έχει εγκριθεί να δημοσιευθεί στο περιοδικό Ecological Economics, χρησιμοποιεί ένα μαθηματικό μοντέλο με την ονομασία HANDY (Human And Nature Dynamical) και επεξεργάζεται οικονομικά, φυσικά και κοινωνικά δεδομένα. Το συγκεκριμένο μοντέλο έχει χρηματοδοτηθεί από τη NASΑ, σύμφωνα με την Guardian, αλλά η έρευνα διεξάγεται ανεξάρτητα από εκείνη.

Εξετάζοντας ιστορικά δεδομένα από διάφορες παρηκμασμένες αυτοκρατορίες, αλλά και κοινωνίες με προηγμένο και σύνθετο πολιτισμό, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι και οι σημερινές κοινωνίες απειλούνται με κατάρρευση. Με τη διερεύνηση της δυναμικής σχέσης ανθρώπου – φύσης, το πρόγραμμα εντοπίζει τους πιο χαρακτηριστικούς αλληλένδετους παράγοντες που εξηγούν την πολιτισμική παρακμή και οι οποίοι είναι: Πληθυσμός, Κλίμα, Νερό, Γεωργία, Ενέργεια. Αυτοί οι παράγοντες είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε κατάρρευση, όταν συγκλίνουν στη δημιουργία δύο κρίσιμων κοινωνικών χαρακτηριστικών: στην υφαρπαγή των φυσικών πόρων και στην οικονομική διαστρωμάτωση σε ελίτ και λαό. Σύμφωνα με τη μελέτη, όταν αυτά τα χαρακτηριστικά βρίσκονται στα άκρα τότε υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κοινωνική κατάρρευση. Επί πλέον, αμφισβητεί εκείνους που υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία θα επιλύσει αυτές τις προκλήσεις με την αύξηση της αποτελεσματικότητας: «Η τεχνολογική αλλαγή μπορεί να αυξήσει την αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων, αλλά τείνε, επίσης, να αυξήσει τόσο την κατά κεφαλή κατανάλωση των πόρων και την κλίμακα της εξόρυξης τους, έτσι ώστε, απουσιάζει η παρέμβαση στην πολιτική, ενώ οι αυξήσεις στην κατανάλωση συχνά αντισταθμίζουν την αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης των πόρων». Και συνεχίζουν: «η αύξηση της παραγωγικότητας στη γεωργία και τη βιομηχανία κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων έχει προέλθει από την αυξημένη εκμετάλλευση των πόρων, παρά από την αύξηση της αποδοτικότητας κατά την ίδια περίοδο». Και ενώ οι ερευνητές ακολουθούν διάφορα σενάρια για να ερευνήσουν τις παραμέτρους που έχουν θέσει, θεωρούν σε ένα από αυτά ότι ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι οι φυσικοί πόροι είναι σε βιώσιμη πορεία, οι ελίτ καταναλώνουν ολοένα και περισσότερο, εντείνοντας την ανισότητα και τη κατάρρευση της κοινωνίας. Σε ένα άλλο σενάριο, που η εκμετάλλευση των πόρων είναι συνεχής, η πτώση της μάζας επέρχεται πρώτη, ενώ η ελίτ ανθεί αλλά τελικά και αυτή καταρρέει.
Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν ότι τα χειρότερα σενάρια δεν είναι καθόλου αναπόφευκτα να συμβούν και προτείνουν, κατ’ αυτούς, κατάλληλες πολιτικές και διαρθρωτικές αλλαγές. Τονίζουν ότι η κατάρρευση μπορεί να αποφευχθεί και ο πληθυσμός μπορεί να φτάσει σε ισορροπία, αν το ποσοστό ανά κάτοικο της «καταστροφής της φύσης» μειώνεται σε ένα βιώσιμο επίπεδο, και αν οι πόροι διανέμονται με λογικά δίκαιο τρόπο.
Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε, ότι η κατάρρευση των κοινωνιών δεν είναι αποτέλεσμα μονάχα των ελίτ και της εξουσίας, αλλά, σε αρκετές περιπτώσεις, συνέπεια των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή μιας κλιματικής μεταβολής. Όμως δεν γνωρίζουμε καμία περίπτωση κοινότητας ανθρώπων που λειτουργούσε αντιιεραρχικά και ανεξούσια να κατέρρευσε από «ανθρώπινα λάθη». Η ικανότητα να μεταναστεύει για περιβαλλοντικούς λόγους και να εγκαθίσταται σε περιοχές που μπορεί να ήταν φτωχές αλλά παρ’ όλα αυτά ικανές να θρέψουν, ξεκίνησε πολύ παλαιότερα από όσο νομίζαμε μέχρι σήμερα. Τελευταία γίνεται λόγος ότι οι πρώτοι άνθρωποι που έφυγαν από την Αφρική για μετανάστευση λόγω ξηρασίας δεν ήταν πριν από 50.000 χρόνια αλλά 130.000 χρόνια.
Υπάρχουν καταγεγραμμένες ορισμένες περιπτώσεις κοινωνιών που κυρίως από «δικά τους» λάθη κατέρρευσαν. Όλες, όμως, οι περιπτώσεις αναφέρονται σε ιεραρχικά μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή στο Νησί του Πάσχα του Ειρηνικού Ωκεανού, όπου η καταστροφή και κατάρρευση της κοινωνίας ήταν παντελής. Το Πάσχα είναι ένα τριγωνικό νησί που σχηματίζεται ολόκληρο από τρία ηφαίστεια που ήταν ανενεργά κατά την περίοδο της ανθρώπινης παρουσίας στο νησί. Όπως και αλλού στη Πολυνησία, η παροδοσιακή κοινωνία του Νησιού του Πάσχα ήταν χωρισμένη σε «αρχηγούς» και «κοινούς θνητούς». Οι αρχηγοί και τα μέλη της ελίτ ζούσαν σε κατοικίες που ονομάζονταν hare paenga και είχαν τυπικό μήκος περίπου 12 μέτρα και πλάτος περίπου 3 μέτρα. Ήταν κτισμένες στην παράκτια ζώνη πλάτους 200 μέτρων, ακριβώς πίσω από την εξέδρα με τα αγάλματα. Αντιθέτως, οι κοινές κατοικίες βρίσκονταν σε τοποθεσίες ενδότερα του νησιού, ήταν μικρότερες και συνδέονταν η κάθε μια με το δικό της ορνιθώνα, φούρνο, κήπο και λάκκο για τα σκουπίδια. Η ιδιαιτερότητα του Πάσχα σε σχέση με άλλες πολυνησιακές κοινωνίες, σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις και αρχαιολογική έρευνα, είναι ότι τα εδάφη των ανταγωνιστικών πατριών ήταν ενοποιημένα θρησκευτικά και ως ένα βαθμό οικονομικά και πολιτικά, υπό την ηγεσία ενός ανώτατου αρχηγού. Στο Νησί του Πάσχα έχουν εντοπιστεί γιγάντια πέτρινα αγάλματα (μοάι) και πέτρινες εξέδρες (άχου) στις οποίες στέκονταν τα μοάι. Το μέσο όρθιο άγαλμα είχε ύψος 4 μέτρα και ζύγιζε περίπου 10 τόνους. Το ψηλότερο γνωστό και ως «Παρό» είχε ύψος 9,75 μέτρα και βάρος 75 τόνους ενώ έχουν βρεθεί και άλλα εντός του λατομείου που φθάνουν τους 270 τόνους. Η περίοδος κατασκευής των άχου χρονολογείται, σύμφωνα με τελευταίες εφαρμογές ραδιοχρονολόγησης του άνθρακα, στα 1.000-1.600 μ.χ. Είναι βέβαιο ότι όλη αυτή η μεγαλομανία για κατασκευή αυτών των τεράστιων αγαλμάτων οφείλεται στον ανταγωνισμό των πατριών.
Την ίδια περίοδο συναντάται και η ολοκληρωτική αποδάσωση του νησιού ως μια από τις πιο ακραίες περιπτώσεις που έχουν καταγραφεί. Τα δέντρα (φοίνικες κυρίως) κόβονταν ως καυσόξυλα, για την καύση πτωμάτων, για αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, για κατασκευή μονόξυλων κανό και φυσικά για την μεταφορά και ανέγερση των αγαλμάτων. Η αποδάσωση επέφερε κατά τόπους διάβρωση του εδάφους από τη βροχή και τον άνεμο. Ανασκαφές στη χερσόνησο Πόικε δείχνουν ότι αρχικά υπήρχαν εκεί καλλιέργειες ανάμεσα σε φοίνικες που είχαν αφεθεί στη θέση τους, έτσι ώστε οι φυλλωσιές τους να σκιάζουν και να προστατεύουν το χώμα και τα σπαρτά από τον καυτό ήλιο. Το κόψιμο των φοινίκων προκάλεσε μαζική διάβρωση, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθούν τα χωράφια του Πόικε γύρω στα 1400. Άλλες ζημιές στο έδαφος εξαιτίας της αποδάσωσης και της μειωμένης απόδοσης των καλλιεργειών ήταν η αφυδάτωση και η διαρροή θρεπτικών ουσιών. Οι αγρότες έχασαν τα περισσότερα φύλλα, φρούτα και κλαδιά από άγρια φυτά, τα οποία χρησιμοποιούσαν ως λίπασμα. Άλλες συνέπειες της αποδάσωσης είναι οι λιμοί, η απότομη μείωση πληθυσμού και τελικά ο κανιβαλισμός.
«Λέμε λοιπόν την αλήθεια και ετοιμαζόμαστε για την μεγάλη, την πραγματική μάχη. Η παράταξή μας κράτησε αυτή τη χώρα στον ελεύθερο δυτικό κόσμο και δεν επέτρεψε να γίνει σοβιετικό καθεστώς. Κερδίσαμε τη μάχη αλλά χάσαμε τον πόλεμο των ιδεών. Ανεχτήκαμε για πολύ καιρό ιδέες που ήταν ξένες για τον Έλληνα. Θα την κερδίσουμε όμως αυτή την μεγάλη μάχη γιατί αυτή είναι η μοίρα της παράταξής μας».
Συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος:
«Οι Έλληνες δεν δύνανται να πιστεύουν εις τον κομμουνισμόν»
[youtube=http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=fWuzaapQB4s]
Την ίδια ημέρα:
  • Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας, Μάριος Σαλμάς, στην προσπάθειά του να αποφύγει διαμαρτυρόμενους πολίτες του Μεσολογγίου, σύμφωνα με καταγγελίες, παρασύρει με το υπουργικό αυτοκίνητό του τουλάχιστον τρεις από αυτούς.

  • Ο καταζητούμενος συνεργάτης του υπόδικου τραπεζίτη και βιομήχανου Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, μεταμφιεσμένος σε παπά και με 80 εκατομμύρια “στην τσέπη”, φεύγει ανενόχλητος από τη χώρα.

  • Εννιά ακόμη πολίτες της Ιερισσού προσαγάγονται στην Ασφάλεια, με τον αριθμό των προσαχθέντων να έχει ξεπεράσει τους εβδομήντα, μεταξύ των οποίων και ανήλικα παιδιά χωρίς καν την παρουσία των γονέων τους. Σημειώνεται ότι έχει προηγηθεί εισβολή των ΕΚΑΜ με ημιαυτόματα και η ρίψη χημικών στο σχολείο του χωριού.

  • Ένας πολίτης βασανίζεται από άνδρες των ΜΑΤ μπροστά στα μάτια εκατοντάδων συμπολιτών του.

Όπως πολύ γλαφυρά περιέγραψε ο πρώην πρόεδρος του πολιτικού σκέλους της Χούντας, Μάκης Βορίδης, και νυν συνεργάτης των σοσιαλδημοκρατών Ευάγγελου Βενιζέλου και Φώτη Κουβέλη, έτσι “επιβάλλεται η ορθή λειτουργία της δημοκρατίας“.
Όταν χαρακτηρίζαμε τη διαπόμπευση ασθενών γυναικών από τον Ανδρέα Λοβέρδο, προμήνυμα ναζισμού, ακουγόμασταν γραφικοί. Όταν διαμαρτυρόμασταν για τον εγκλεισμό μεταναστών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου σήμερα οι φρουροί τους τούς σπάνε τα κόκαλα  μας θεωρούσαν υπερβολικούς. Όταν χαρακτηρίζαμε την είσοδο του Βορίδη, από το παράθυρο, στις τάξεις της Νέας Δημοκρατίας ως κίνηση εκφασισμού της Δεξιάς, κάποιοι “μετριοπαθείς” κεντροαριστεροί έβλεπαν την είσοδο ενός συντηρητικού πλην αξιόλογου πολιτικού σε κόμμα εξουσίας.
Αν πούμε ότι σήμερα ο εν λόγω βουλευτής κήρυξε -έστω και ανεπίσημα- τον εμφύλιο στη χώρα, πάλι θα στραβώσουν τα μούτρα τους οι “μεταρρυθμιστικές δυνάμεις“;
Πόσο αλλοτριωθήκατε σύντροφοι; Πόσο μούχλιασε ο εγκέφαλός σας; Ως πότε νομίζετε ότι θα σας θεωρούν οι ιδεολογικοί απόγονοι ταγματασφαλιτών “φίλιες δυνάμεις” και δεν θα πάτε κι εσείς από “φίλια πυρά“;
Καληνύχτα σας. Πρέπει να κοιμηθώ νωρίς σήμερα γιατί αύριο θα υποβληθώ σε επέμβαση δημοκρατίας.

" data-medium-file="" data-large-file="" class="wp-image-26673 alignright" src="https://anarchypress.files.wordpress.com/2017/09/fb-e1504887616846.jpg?w=312&h=314" alt="" style="text-align: justify; margin: 0px 0px 0px 20px; padding: 5px; border: 1px solid rgb(214, 209, 199); float: right; background: rgb(255, 255, 255); max-width: 500px; border-radius: 4px;">
Οι αρχηγοί και οι ιερείς του Πάσχα δικαιολογούσαν παλιότερα την υψηλή κοινωνική τους θέση με τον ισχυρισμό ότι συγγενεύουν με τους θεούς και την υπόσχεση ότι θα φέρουν πλούσια συγκομιδή και ευημερία. Ενίσχυαν αυτή την ιδεολογία μέσω της μνημειώδους αρχιτεκτονικής και με τελετές σχεδιασμένες έτσι ώστε να εντυπωσιάζουν τον λαό και πραγματοποιήσιμες διότι υπήρχαν τα πλεονάσματα τροφίμων που είχαν αποσπαστεί από αυτόν. Καθώς οι υποσχέσεις γίνονταν ολοένα και περισσότερο κενές, η εξουσία των αρχηγών και των ιερέων ανατράπηκε γύρω στα 1680 από στρατιωτικούς αρχηγούς και η πρώην σύνθετη και συνεκτική κοινωνία του Πάσχα κατέρρευσε μέσω εμφυλίου πολέμου. Οι κοινοί θνητοί έκτιζαν τώρα τις καλύβες τους στην παράκτια ζώνη, εκεί που κάποτε βρίσκονταν οι κατοικίες της ελίτ. Εκείνο που είχε αποτύχει στην περίπτωση του Πάσχα δεν είναι η πολιτική ιδεολογία αλλά και η θρησκεία που καταργήθηκε μαζί με την εξουσία των αρχηγών. Οι προφορικές παραδόσεις αναφέρουν ότι άχου και μοάι ανεγέρθηκαν για τελευταία φορά γύρω στα 1620 και ότι το Παρό (το ψηλότερο άγαλμα) ήταν μεταξύ των τελευταίων. Οι φυτείες που διαχειριζόταν η ελίτ για να θρέψει εκείνους που δούλευαν στα αγάλματα εγκαταλείφθηκαν μεταξύ 1600-1680. Το 1680, την περίοδο της ανατροπής, οι αντιμαχόμενες πατριές άρχισαν να γκρεμίζουν η μια τα αγάλματα της άλλης. Ενώ οι νέες αρχές επέβαλαν μια νέα θρησκευτική λατρεία βασισμένη στον δημιουργό θεό Μακεμάκε, ο οποίος ήταν προηγουμένως απλώς ένας θεός από το Πάνθεον του Πάσχα. Ενώ με την έλευση των δυτικών τον 18ο αιώνα ήρθαν και νέες ασθένειες όπως και η απαγωγή 15.00 ανθρώπων (το ήμισυ του πληθυσμού δηλαδή) από περουβιανά πλοία για να τους πουλήσουν με δημοπρασία και να εργαστούν στη συλλογή γκουανό στο Περού.

Το Νησί του Πάσχα αποτελεί ένα από τα καλύτερα παραδείγματα μιας κοινωνίας που αυτοκαταστράφηκε εξ αιτίας κυρίως δυο βασικών παραγόντων. Της επίδρασης του ανθρώπου στο περιβάλλον, κυρίως με την αποδάσωση και την καταστροφή της ορνιθοπανίδας και με τη παρουσία πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων στην κοινωνική ζωή των κατοίκων του νησιού. Η απομόνωση του νησιού σίγουρα συνετέλεσε ως προς το μέγεθος της καταστροφής αφού ουσιαστικά δεν υπήρχε δίοδος φυγής/μετανάστευσης, αλλά, όπως και να έχει, η επικέντρωση στην κατασκευή τεράστιων αγαλμάτων για λόγους ανταγωνισμού μεταξύ των πατριών και αρχηγών υπήρξε μια δεδομένη και απευκταία κατάσταση, δείχνοντας το αδιέξοδο της κάθε εξουσίας, αργά ή γρήγορα. Στο Νησί του Πάσχα αυτό έγινε εμφανές λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης και των λιγότερων ελιγμών που διέθεταν στη φαρέτρα τους οι εκεί άρχοντες (μεταφορά υλών, τροφίμων, μετανάστευση) τον 17ο αιώνα, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο μεταγενέστερα. Όσο οι παράγοντες και οι σταθερές –εξουσία, ελίτ– παραμένουν ίδιες τότε ο κίνδυνος παραμονεύει. Και εάν οι του Πάσχα δεν γνώριζαν δεν μπορούμε και εμείς να ισχυριστούμε το ίδιο, αφού τα παραδείγματα αντίστοιχων περιπτώσεων κοινωνικής κατάρρευσης είναι αρκετά. Στην συνέχεια θα αναφερθούμε και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις κοινωνιών που κατέρρευσαν και που αποδεικνύουν ότι η εξουσία βλάπτει σοβαρά την ανθρώπινη ύπαρξη.
Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας
Πηγή: Κατάρρευση, του Jared Diamond, εκδ. Κάτοπτρο.
Από την αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 138, Μάϊος 2014



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου