του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη
Πέρασε σχετικά ξώφαλτσα η είδηση, ή πάντως περιγραφικά ενώ δεν θάπρεπε: παραδίδεται από την Ελλάδα – ακριβέστερα: από την Βουλή των Ελλήνων, δια του Προέδρου της Νίκου Βούτση – στην Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας ο διαβόητος «Φάκελος της Κύπρου».
Επειδή ο Φάκελος αυτός, που προέκυψε βασικά από την Εξεταστική Επιτροπή του Μαρτίου 1986 – Οκτωβρίου 1988 (δηλαδή της δεύτερης τετραετίας διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ επί Ανδρέα Παπανδρέου) έχει πολλαπλά σχολιαστεί, τερατολογηθεί, κουτσομπολευτεί τα τελευταία χρόνια – μέχρι και για συνειδητή απόκρυψη/καταστροφή τμημάτων του έχει γίνει λόγος, καθώς το αρχικό «άνοιγμα» του συνέπεσε με την διάρρηξη σχέσεων Ανδρέα Παπανδρέου – Κωνσταντίνου Καραμανλή και φημολογήθηκε απόπειρα να «φορτωθεί» ο δεύτερος με ευθύνες Κυπριακού. Τα κιβώτια με κάπου 140 φακέλους με καταγραφές γεγονότων, με στρατιωτικά σήματα, με επίσημα έγγραφα – δεν έχουν συμπεριληφθεί αρκετά «άκρως απόρρητα» ή και κάποια «απόρρητα», μέχρις ότου αποχαρακτηρισθούν αρμοδίως - , με καταθέσεις στην Εξεταστική δεκάδων μαρτύρων (μεταξύ των οποίων και πρωταγωνιστές των γεγονότων), μαζεύουν κάπου 20.000 σελίδες.
Ξεκίνησε να συγκεντρώνεται το βασικό υλικό επί Ευαγγέλου Αβέρωφ ως «Αρχείον ΕλληνοΤουρκικής Κρίσεως 1974», γιατί τότε με την Κύπρο σε αποκαϊδια έκαιγε και το θέμα των ευθυνών. Απορρητοποιήθηκε με απόφαση του ίδιου του Αβέρωφ και έμεινε σφραγισμένο μέχρι το 1986. Ρόλος της Χούντας στην απόσυρση της Μεραρχίας από την Μεγαλόνησο, σχέσεις Αθηνών με Λευκωσία και με διάφορα παράκεντρα, μυστικές υπηρεσίες, συνωμοσίες, απόπειρα κατά Μακαρίου – και το κυριότερο: πραξικόπημα και στάση των μερών κατά τις ημέρες του Αττίλα-1 (και, λογικά, του Αττίλα-2).
Ας σημειωθεί ότι και στην Κύπρο έχει γίνει συγκέντρωση υλικού και έχει λειτουργήσει εκεί Εξεταστική. Κάποια στιγμή υπήρξε η πληροφορία (για όσο αξίζει) ότι έγγραφα του Φακέλου είχαν χαθεί. Όταν αναζητήθηκαν στα υπόγεια της Βουλής των Ελλήνων – μετά την πρωτοβουλία Ζωής Κωνσταντοπούλου, το 2015 – πολλά ανευρέθησαν, αλλά σε απόλυτο χάος. Στην μεγάλη προσπάθεια του σημερινού Γ.Γ. της Βουλής Κώστα Αθανασίου και της ομάδας στελεχών που κινητοποίησε επί Προεδρίας Νίκου Βούτση οφείλεται η «ανασκαφή» στα υπόγεια της Βουλής των Ελλήνων, και κυρίως η ταξινόμηση (και ψηφιοποίηση) που έγινε. Ώστε να έχει ο Φάκελος νόημα και η αναφορά σ’ αυτόν λειτουργικότητα.
Αυτή, όμως, είναι περιγραφή. Πού θα πάει η ουσία της συζήτησης; Θα είναι, λέει, ανοιχτός ο Φάκελος στην επιστημονική/ιστορική μελέτη, πέραν των βουλευτών στην Κύπρο. Δεν λέγεται ρητά, αλλ’ αυτό ανοίγει έναν νέο κύκλο δημοσιογραφικής προσβασιμότητας – μετά εκείνον που είχε (άδοξα, έδωσε απλώς αφορμή για ένα ακόμη μαλλιοτράβηγμα) υπάρξει στα τέλη του΄80 – αρχές ΄90 με αφορμή την Εξεταστική στην Ελλάδα. Συν τις κατά καιρούς αναφλέξεις όσο ανοίγουν τα Αρχεία του Foreign Office και του State Department (φρικτοί και κακοί οι ΑγγλοΑμερικάνοι, αλλα τα αρχεία τους τα τηρούν – και… τα ανοίγουν!).
Το βασικό, βαρύ ερώτημα είναι όμως ένα: θα επιτραπεί/θα γίνει ανεκτό να χυθεί φως στα γεγονότα της περιόδου; Στην τραγική αλήθεια μιας Κύπρου που θυσιάστηκε, την ώρα που η Δημοκρατία επανερχόταν χωρίς πολλούς-πολλούς κραδασμούς στην Ελλάδα; Ή θα έχουμε έναν ακόμη σκυλοκαυγά ευθυνών για γεγονότα τα οποία – το είδαμε στο Crans Montana! – δεν ξαναγράφονται; Όσο πιο ιστορικά, όσο λιγότερο δημοσιογραφικά, ακόμη λιγότερο «πολιτικά», τόσο το καλύτερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου