Η ανάπτυξη δεν έρχεται με... τα λόγια

Γιώργος Α. Κορομηλάς

​Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών

Κατά κοινή ομολογία το μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενο μοντέλο ανάπτυξης έχει αποτύχει γιατί βασίζεται σε ξεπερασμένες μεθόδους. Οι ξεπερασμένες αυτοί μέθοδοι απόρροια αναχρονιστικών απόψεων και ιδεοληψιών, έχουν επιπτώσεις οι οποίες εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στην επιδίωξη ανέφικτων στόχων και στην αναζήτηση λύσεων σε λάθος κατεύθυνση με αποτέλεσμα την επιβράδυνση αντί για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης.

Όταν κυριαρχούν οι αναχρονιστικές απόψεις δεν μπορεί να ληφθεί καμία ουσιαστική πρωτοβουλία με συνέπεια να μην εφαρμόζονται μέθοδοι ευέλικτες και προσαρμοζόμενες σε νέα δεδομένα, αντίθετα αναπαράγονται ξεπερασμένες μέθοδοι οι οποίες με την πάροδο του χρόνου μεταλλάσσονται σε άλλες ξεπερασμένες μεθόδους.

Μέθοδοι που διέπονται από συντηρητικές θέσεις παρεμποδίζουν την υιοθέτηση νέων τακτικών και νέων καινοτόμων μεθόδων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να σχεδιαστεί ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Είναι αυτονόητο ότι, για να υπάρξει έξοδος από την κρίση πρέπει η χώρα να μπει σε τροχιά ανάπτυξης, η ανάπτυξη όμως απαιτεί ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στηριζόμενες σε καινοτομίες, μεταρρυθμίσεις τις οποίες όμως αντιμάχονται όσοι παραμένουν προσκολλημένοι σε αναχρονιστικές απόψεις γιατί δυσκολεύονται πολύ να αποδεχτούν ότι οι μέχρι τώρα πρακτικές τους έχουν αποτύχει.

Ακόμα και όταν είχε πλέον διαφανεί η αποτυχία του μοντέλου ανάπτυξης που εφαρμόστηκε όλα αυτά τα χρόνια και η κρίση όχι απλά εμφανίστηκε προ των πυλών αλλά αντίθετα εγκαταστάθηκε για τα καλά στη χώρα, με τα γνωστά οδυνηρά αποτελέσματα, οι εκάστοτε κυβερνώντες συνέχιζαν να στηρίζουν το μοντέλο αυτό.

Οι πολιτικοί προσπαθούν να χτίσουν μια εικόνα η οποία θα εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο την επανεκλογή τους, μια εικόνα που στηρίζεται στη μετάθεση κατά κύριο λόγο των ευθυνών είτε σε άλλους πολιτικούς είτε ακόμα και σε αυτούς που έχουν υποστεί τα δυσμενή αποτελέσματα των μέχρι σήμερα πρακτικών τους, δηλαδή σε όλους τους άλλους πολίτες έτσι ώστε να παρουσιαστούν τελικά σαν οι σωτήρες που με το μαγικό ραβδί τους θα δώσουν τη λύση.

Ποια λύση όμως; Όταν δεν αιτιολογείται η μέχρι σήμερα αποτυχία και όταν δεν παρουσιάζεται συγκεκριμένο καινοτόμο σχέδιο ανάπτυξης καθίσταται σαφές ότι όσα κατά καιρούς λέγονται περί ανάπτυξης αποτελούν πρόχειρη και επιφανειακή προσέγγιση λόγω έλλειψης ουσιαστικού αναπτυξιακού σχεδίου. Η ανάπτυξη δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο σε λόγια. Η ανάπτυξη, ειδικά όταν είναι προαπαιτούμενο για να εξέλθει η οικονομία από την ύφεση, απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό και κατάλληλη επιθετική πολιτική η οποία θα αναδείξει και θα εκμεταλλευθεί προς όφελος του κοινωνικού συνόλου όλες τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.

Για να υπάρξει όμως ο σχεδιασμός και η πολιτική χρειάζεται αφενός μεν η θέληση και αφετέρου δε η αποφασιστικότητα. Σήμερα η θέληση εκφράζεται μόνο με λόγια και η αποφασιστικότητα εξαντλείται σε ξεπερασμένα μοντέλα «ανάπτυξης» τα οποία έχουν αποτύχει έχοντας παράλληλα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας μας.

Η οικονομική κρίση, πέρα από τα πολλά αλλά όχι αξεπέραστα προβλήματα που έχει δημιουργήσει μας δίνει τη χρυσή ευκαιρία να απαλλαγούμε από τις αναχρονιστικές απόψεις που κυριαρχούσαν και συνεχίζουν να κυριαρχούν και να απαλλαγούμε από παρωχημένες αντιλήψεις και μοντέλα ανάπτυξης. Μπορεί να έχουμε καθυστερήσει αλλά ακόμα δεν έχουμε χάσει οριστικά το τρένο. Είναι στο χέρι όλων μας αρκεί επιτέλους να θέλουμε να χτίσουμε μια υγιή ανάπτυξη με ένα νέο καινοτόμο σχέδιο.

Ημερησία