Τα 500 χρόνια Λούθηρου – και η εποχή Τραμπ

Νέα Πολιτική

 του Αντώνη Παπαγιαννίδη*

Σιγά-σιγά, αρχίζει να κάνει τον γύρο των διεθνών media η υπενθύμιση ότι το 2017 είναι – ανάμεσα στα διάφορα άλλα – η 500η επέτειος αφότου ο Λούθηρος ξεκίνησε το κίνημα της Μεταρρύθμισης. Αμφισβητώντας την Παπική εξουσία (και, λιγάκι, την πολιτική) σε μια κίνηση μεγάλου θάρρους και ρίσκου – στον 17ο αιώνα οι αμφισβητήσεις δεν ήταν του συρμού και σε εξέθεταν οι επώδυνες περιπέτειες – όταν κάρφωσε τις 95 Θέσεις του στην θύρα του καθεδρικού του Βίττενμπεργκ. Βέβαια σήμερα την προσοχή δεν τραβά αυτή η διάσταση που μόλις επισημάναμε αλλά πολύ περισσότερο, το Λουθηρανικό ήθος, το  αγκάλιασμα με τους κανόνες και την τήρησή τους. Καθώς και η λατρεία της ενοχής και της τιμωρίας που ο Προτεσταντισμός (Λουθηρανικός εκεί, Καλβινιστικός παρακάτω – τρέχα γύρευε!) έχει αναγάγει σε ενδότερη θεωρία ζωής. Πάμε σιγά-σιγά και στον Μαξ Βέμπερ – από τον οποίο μας χωρίζουν κάπου 100 χρόνια – και την προτεσταντική ηθική ως θεμέλιο του καπιταλισμού κι έχουμε αρκετή δουλειά για φέτος…

Το πρόβλημα με όλες αυτές τις οδηγητικές της συνολικής ζωής προσεγγίσεις (της οικογενειακής, της κοινωνικής, της οικονομικής, της επιχειρηματικής, της δημόσιας/πολιτικής) είναι ότι, όσο κι αν ξεθύμαναν με τα χρόνια και τους αιώνες – για παράδειγμα: δεν καίνε τις μάγισσες, πλέον, για να εξαγνισθούνε. αν και το pacta sunt servanda Σόιμπλε και το κήρυγμά του ότι μέσα από τον πόνο και την μετάνοια προκύπτει η σωτηρία την έχει αυτήν την χροιά! – έχουν μέσα τους το βαρύ μειονέκτημα της μη-ελαστικότητας, της μη-προσαρμοστικότητας. Της αυτάρεσκης, εν τέλει, στουρνοσύνης μπροστά σε μια πολύπλοκη πραγματικότητα που συνεχώς απαιτεί την αλλαγή. Αλλαγή εκτιμήσεων. Αναγνώσεων. Στάσεων.

Αφορμή γι αυτήν την σκέψη η αδυναμία – λέει – του Βερολίνου να αντιληφθεί, καν, την εξωτερική πολιτική που δείχνει να διαμορφώνει η επερχόμενη Κυβέρνηση Τραμπ. Και τούτο τόσο στην μείζονα διεθνή σκακιέρα, π.χ. με την προσέγγιση με Ρωσία, όσο και στην πιο οικονομική σκηνή, με την ήδη εμφανή τάση αποκαθήλωσης της παγκοσμιοποίησης, με τον «επαναπατρισμό» παραγωγής στις ΗΠΑ και την ρεαλιστική επαπείληση δασμολογικής προστασίας.

«Η υπόθεση παραμένει ότι δεν υπάρχει σαφής, συνεπής και εμπεριστατωμένη εικόνα του είδους εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας που θέλει να επιδιώξει στον κόσμο νέα Κυβέρνηση Τραμπ», καταγράφηκε να αναστοχάζεται δημόσια ο εκπρόσωπος Τύπου του Γερμανικού Υπ. Εξωτερικών Μάρτιν Σέφερ. Ενώ με ιδιαίτερη δυσαρέσκεια το Υπ. Οικονομικών στο Βερολίνο πληροφορήθηκε ότι τις εμπορικές διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ θα κουβαλήσει πλέον ο Bob Lighthizer έως τώρα δικηγόρος των Αμερικάνικων χαλυβουργιών που αναζητούσε μεθόδους προστασίας τους από τον ανταγωνισμό.

Κι αν η Γερμανία ήταν μια μεσαία δύναμη ανάμεσα στις άλλες, αυτή η αδυναμία παρακολούθησης των πραγμάτων – άντε να δει η Άνγκελα Μέρκελ π.χ. ότι όλη η στάση απέναντι στην υπόθεση Ουκρανίας/Κριμαίας αποσαθρώνεται. άντε να συνειδητοποιήσει ο Σόιμπλε ότι οι αντιπληθωριστικές (μονοδιάστατα) εμμονές όλο και περισσότερο θα φεύγουν από το προσκήνιο της διεθνούς ορθοδοξίας, ότι ένας μεταΚεϋνσιανισμός «κινδυνεύει» να επανέλθει από το προπύργιο του καπιταλισμού επιβραβευόμενος απο τις αγορές! – θα ήταν απλώς αντικείμενο σχολιασμού. Όμως η Γερμανία αφέθηκε να είναι καθοδηγητής της «Ευρώπης», κι αυτό τα μπλέκει τα πράγματα.

*Συνεργάτης της Νέας Πολιτικής (δημοσιεύθηκε στο kontra news)