Η ιδιωτική τηλεόραση μπροστά σε νέα δεδομένα

Νέα Πολιτική

του Μελέτη Μελετόπουλου*

Το 1990, στον χώρο των ΜΜΕ επικρατούσε αισιοδοξία. Είχε προηγηθεί η ελεύθερη ραδιοφωνία το 1986, ερχόταν τώρα και η ελεύθερη τηλεόραση, γεμάτη υποσχέσεις και σχέδια.  Αλλά, δυστυχώς, για άλλη μια φορά διαψεύσθηκαν όσοι πιστεύουν ότι μία φιλελεύθερη νομοθεσία αρκεί από μόνη της να φέρει την πρόοδο και την ανάπτυξη. Διότι τον καθοριστικό ρόλο παίζουν οι κοινωνικές δομές και η παιδεία.

Και στον χώρο της ιδιωτικής τηλεόρασης εισέβαλε αμέσως η γνωστή λογική της παρέας, των κυκλωμάτων,  του αυτισμού, των αλληλοεξυπηρετήσεων, των «γνωστών», των «κολλητών» και των «ευνοουμένων», της αναξιοκρατίας και των σκοπιμοτήτων. Και η τραγική έλλειψη ποιότητας.

Θυμάμαι μία φορά, προ εικοσαετίας και πλέον, που ήμουν καλεσμένος σε ένα talk-show, σε κορυφαίο κανάλι. Συντονίστρια μία αγράμματη (κυριολεκτικά) αλλά ευηδής και καλλίπυγος παρουσιάστρια. Διάβαζε από την οθόνη πίσω από την κάμερα, ακόμα και το «κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας»! Καταφανώς άσχετη. Λίγες μέρες αργότερα, η σύμπτωση το έφερε να είμαι καλεσμένος σε τραπέζι με τον πρόεδρο του καναλιού, καθηγητή πανεπιστημίου παρακαλώ. Του εξέθεσα την έκπληξή μου για την επιλογή της συγκεκριμένης τηλεπαρουσιάστριας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντηση του κυρίου καθηγητού: «Ο κόσμος θέλει μπούτι, αγαπητέ». Αυτή η φράση εξηγεί όλη την μετέπειτα εξέλιξη ή μάλλον εκφυλισμό του τηλεοπτικού τοπίου. 

Η ιδιωτική τηλεόραση «στράβωσε» γιατί κολάκευσε και υπετάγη στα χαμηλότερα και στα χυδαιότερα ένστικτα του φιλοθεάμονος κοινού. Απεμπόλησε τον εκπαιδευτικό και εκπολιτιστικό της ρόλο, προέβαλε οικτρά πρότυπα, ανέδειξε γελοία πρόσωπα. Δίδαξε στην νέα γενιά τις «αξίες» του υπερκαταναλωτισμού, του κιτς, της ευτέλειας, της ημιμάθειας, της αεργίας, και τα ήθη των κηφήνων. Έπληξε την ελληνική γλώσσα, «καθιερώνοντας» τραγικές ελληνικούρες, ασυνταξίες και γραμματικό χάος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, έθιξε την εθνική αξιοπρέπεια, προβάλλοντας αναθεωρητικές (για να το πούμε κομψά) εκδοχές της ελληνικής ιστορίας, και ταυτόχρονα σήριαλ που εξυμνούσαν τους σφαγείς του Ελληνισμού.

Εκτός όλων αυτών, τα κανάλια διεπλάκησαν με τον δικομματισμό της Μεταπολίτευσης και από αντικειμενικοί αναλυτές της πολιτικής ζωής, ως ώφειλαν να είναι, εξελίχθηκαν σε εργαλεία έντεχνης, δηλαδή οργουελιανής προπαγάνδας, κάτι πολύ χειρότερο από την παλιά κρατική τηλεόραση, που στο κάτω-κάτω δεν έκρυβε ότι ήταν επίσημος εκπρόσωπος της κυβερνητικής πολιτικής.

Την κατάσταση έσωσαν κάποια σοβαρά κανάλια, που πλήρωσαν το τίμημα της ανεξαρτησίας τους με τον αποκλεισμό τους από τις κρατικές διαφημίσεις, και από τα τηλεοπτικά περιοδικά που όριζαν αυθαίρετα τι είναι “in” και τι είναι “out”. Μαζί τους την τιμή της τηλοψίας διέσωσε και η κρατική τηλεόραση. Με τα εξαιρετικά ντοκυμανταίρ, τις εκπομπές λόγου και πολιτισμού.

Τώρα, υπάρχει φαίνεται η πρόθεση να μπει μία τάξη στον χαοτικό κόσμο της τηλοψίας. Αναμένουμε με ανυπομονησία.

* Διευθυντής της Νέας Πολιτικής (Δημοσιεύθηκε στο Kontra News)