Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

Τα συμφέροντα της Κίνας στην Βαλκανική χερσόνησο

Νέα Πολιτική


του Στάθη Καραπάνου*
 Πέραν της παρουσίας της COSCO στον Λιμένα Πειραιώς, τα τελευταία πέντε χρόνια η Κίνα έχει επιδείξει μεστό ενδιαφέρον για ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων, πολλαπλασιάζοντας τις επενδύσεις της σε υποδομές και υπηρεσίες. Αυτό το ενδιαφέρον δεν γεννάται από την αξία που οι αγορές των Βαλκανίων αντιπροσωπεύουν για τις κινεζικές εξαγωγές, αφού τα μεγέθη των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της Κίνας και των βαλκανικών χωρών είναι σχεδόν αμελητέα. Υποδηλώνει όμως την κρίσιμη σημασία της γεωγραφικής θέσης των Βαλκανίων ως πύλη εισόδου στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, όπως και τις ευκαιρίες που κείτονται για επενδύσεις σε υποανάπτυκτους τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και οι αγροτικές καλλιέργειες.
Το κύριο πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται αυτού του είδους οι διαπραγματεύσεις αποτελείται από την επονομαζόμενη «πλατφόρμα 16+1», τη Σύνοδο Κορυφής μεταξύ των κυβερνητικών εκπροσώπων της Κίνας και αυτών 16 χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η πρώτη συνάντηση διεξήχθη στη Βαρσοβία το 2013, η δεύτερη στο Βουκουρέστι το 2014 και η τρίτη στο Βελιγράδι τον Δεκέμβριο του 2014. Η τελευταία υπήρξε και η σημαντικότερη, στο πέρας της οποίας ο πρωθυπουργός της Κίνας, Λι Κετσιάνγκ, ανακοίνωσε τη διάθεση κεφαλαίων που ξεπερνούν τα 10 δισεκατομμύρια δολλάρια για επενδύσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Στρατηγική θέση στον σχεδιασμό της κινεζικής ηγεσίας καταλαμβάνει η Σερβία, με την οποία το 2013 συμφωνήθηκε η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου ταχείας κυκλοφορίας από το Βελιγράδι στη Βουδαπέστη, με τη συμμετοχή της Ουγγαρίας και της ΠΓΔΜ. Το σιδηροδρομικό δίκτυο αποτελεί τμήμα του Νέου Δρόμου του μεταξιού και θα συνδέει το λιμάνι του Πειραιά με την Κεντρική Ευρώπη.
Οι επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα των βαλκανικών χωρών παρουσιάζονται επίσης ως ελκυστικές για την Κίνα, εκεί όπου οι επενδυτές των δυτικών χωρών διστάζουν να ριψοκινδυνέψουν σημαντικά κεφάλαια. Με αρκετό ρευστό στα ταμεία της και με ανεπτυγμένη πλέον τεχνογνωσία στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Κίνα έχει ήδη υπογράψει μία συμφωνία αξίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ με τη Βιομηχανία Ηλεκτρικής Ενέργειας της Σερβίας και μία συμφωνία αξίας 350 εκατομμυρίων ευρώ στην Βοσνία.
Οι βαλκανικές χώρες αναζητούν απεγνωσμένα την άφιξη ξένων επενδυτών. Για την Κίνα, αυτό αποτελεί όχι μόνο πρόσφορο έδαφος για νέες επενδύσεις, αλλά και χρυσή ευκαιρία για την διείσδυση σε μία αγορά 800 εκατομμυρίων καταναλωτών, εκμεταλλευόμενη τις ζώνες ελευθέρου εμπορίου για την παράκαμψη των εμπορικών δασμών. Υπό αυτήν την έννοια, η ΕΕ θα πρέπει ίσως να αναλάβει έναν αποφασιστικότερο ρόλο στην ανάπτυξη των βαλκανικών χωρών –τόσο των μελών της όσο και των υποψηφίων μελών-, συνυπολογίζοντας την πολιτική επιρροή που μπορεί να «αγοράσει» η Κίνα στην εν λόγω περιοχή.

Σινολόγος, ερευνητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νάπολης «L’Orientale»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου