Η Κίνα θέλει ευρώ ή δραχμή;

Νέα Πολιτική

του Στάθη Καραπάνου*

«Κρίση» στα κινεζικά προφέρεται «γουέι-τζι». Επί σειρά ετών, στην Δύση, ο όρος αυτός μεταφράστηκε συνδυάζοντας τα δύο ιδεογράμματα που τον αποτελούν, τα οποία σημαίνουν «κίνδυνος» και «ευκαιρία», ξετυλίγοντας άφθονες εικασίες περί κινεζικής φιλοσοφίας, η οποία στις δύσκολες στιγμές ξέρει να αναγνωρίζει δυνατότητες βελτίωσης.

Χρειάστηκε να επέμβουν καταξιωμένοι σινολόγοι για να εξηγήσουν πως, ετυμολογικά, ο όρος σημαίνει «κρίσιμη στιγμή», πλησιάζοντας έτσι την έννοια της ελληνικής ρίζας του ρήματος «κρίνω», δηλαδή «διαχωρίζω» και κατά συνέπεια «εκτιμώ», «αποφασίζω». Αυτό ακριβώς που η Ελλάδα και οι χώρες της ευρωζώνης καλούνται να κάνουν αυτές τις «κρίσιμες» ώρες. Το ίδιο και η Κίνα, ανήσυχη για τις επενδύσεις της στην γηραιά ήπειρο και για το μέλλον αυτού που ονομάζει τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού.     

Μεταξύ του 2000 και του 2014, οι κινεζικές επενδύσεις επί ευρωπαϊκού εδάφους ξεπέρασαν τα 46 δισεκατομμύρια ευρώ. Μόνον στην Ελλάδα, από τα 1,8 δισεκατομμύρια του 2010, οι επενδύσεις έφτασαν τα 16 δισεκατομμύρια το 2014. Μετά την κατάρρευση των κινεζικών χρηματιστηρίων, η Κίνα υποθετικά θα έπρεπε να ασκεί πιέσεις για μία όσον το δυνατόν γρηγορότερη λύση του ελληνικού ζητήματος. Στις 29 Ιουνίου όμως, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής μεταξύ ΕΕ και Κίνας που διεξήχθη στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Κετσιάνγκ εμφανίστηκε επιφυλακτικός, δηλώνοντας πως «το ελληνικό χρέος αποτελεί εσωτερικό πρόβλημα της ΕΕ, η παραμονή όμως της Ελλάδος στην ευρωζώνη είναι ένα ζήτημα που απασχολεί επίσης τις σχέσεις ΕΕ και Κίνας».

Η Ελλάδα κατέχει κεντρικό ρόλο εντός του νέου γεωπολιτικού σχεδιασμού της Κίνας στην ευρασιατική ήπειρο και κατά συνέπεια το Πεκίνο δεν μπορεί να αδιαφορεί για την μοίρα της. Μετά την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και την απειλή ακύρωσης των συμφωνιών με την Cosco, κινεζική κρατική εφημερίδα προσομοίωσε τον Αλέξη Τσίπρα με τον Φαέθωντα, μυθικό γιό του Ηλίου, ο οποίος επιχειρώντας να οδηγήσει το άρμα του πατέρα του, έχασε τον έλεγχο και βρήκε τον θάνατο. Όταν τον Μάιο η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε τον διαγωνισμό για την πώληση του 51% των μετοχών του ΟΛΠ –διαγωνισμό που θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα κερδίσει η Cosco- τα κινεζικά ΜΜΕ επανήλθαν με συμφιλιωτικούς τόνους.

Το Πεκίνο, προς το παρόν, φαίνεται να μένει απλός παρατηρητής των εξελίξεων μεταξύ της Ελλάδος και των Ευρωπαίων «εταίρων» της, ελπίζοντας σε «ένα δυνατό Ευρώ και μία ενωμένη Ευρώπη», όπως συχνά δήλωσαν εκπρόσωποι του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Η πολιτική σταθερότητα, φυσικά, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ασφάλεια των κινεζικών επενδύσεων. Εάν όμως η Ελλάδα τελικώς επιστρέψει στην δραχμή, είναι πολύ πιθανόν να προχωρήσει σε μερικές πωλήσεις δημόσιας περιουσίας. Διάφορες κινεζικές εταιρείες, όπως συνέβη με την Cosco, ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην αναβάθμιση των ελληνικών αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων. Σε περίπτωση επιστροφής στην δραχμή, η Κίνα θα επιχειρήσει να μετατρέψει την ελληνική κρίση στην καλύτερή της ευκαιρία.   

* Σινολόγος, βοηθός ερευνητή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νάπολης «L’Orientale»