Γερμανία εναντίον Ελλάδας; - analyst

analyst

Στην πραγματικότητα είναι η μάχη των πολύ πλούσιων εναντίον των φτωχών και των εργαζομένων. Είναι το εργαζόμενο έθνος μέσα στο έθνος, εναντίον εκείνων που ελέγχουν το έθνος οικειοποιούμενοι τον πλούτο που παράγεται χωρίς να εργάζονται.

του Αντώνη Κοκορίκου

Μερικά χρήσιμα συμπεράσματα από την προσπάθεια των τελευταίων έξι μηνών, του ελληνικού  λαού να ανακτήσει την κυριαρχία του στο εσωτερικό και να ανακτήσει την κρατική κυριαρχία του εντός ευρωζώνης.

1. Δεν είναι το PLAN B της Γερμανίας η εκδίωξη της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά το PLAN A. Δεν είναι μόνον ο Σόϊμπλε που το υποστηρίζει σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και η Μέρκελ και το SPD όπως εκφράζεται από την ηγεσία του. Να σας υπενθυμίσω επίσης ότι ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Σμίτ έχει ρητά δηλώσει και γράψει στα βιβλία του ότι η Ευρώπη είτε θα είναι δύο (και περισσότερων) ταχυτήτων, είτε δεν θα υπάρξει καθόλου. Καμία ένδειξη δεν υπάρχει ότι τώρα έχει αναθεωρήσει την άποψή του. Συνεπώς αυτό το πλάνο της Γερμανίας, θα συνεχίσει να υπάρχει και σε έξι μήνες θα το βρούμε πάλι μπροστά μας. Ως τότε οι Γερμανοί θα επιδιώξουν να αποσπάσουν την αμερικανική έγκριση στα σχέδιά τους, γιατί τώρα, οι Αμερικανοί και οι Γάλλοι τους απέτρεψαν. Βοήθησε και η Ελλάδα και αυτό διδάσκει πως γίνονται οι συμμαχίες.

2. Σε τακτικό επίπεδο, η επιδίωξη των Γερμανών (και όλης της Ευρώπης, ακόμα και των Γάλλων σε αυτό το σημείο) ήταν να ταπεινώσουν τον Τσίπρα και να εξανδραποδίσουν την Ελλάδα προς παραδειγματισμόν των υπολοίπων χωρών. Η ωμή παρέμβαση απέτυχε με την επιστράτευση του δημοψηφίσματος ως μέσου άμυνας (ασχέτως αν έγινε για τακτικούς/ευκαιριακούς λόγους από τον Τσίπρα). Τώρα δουλεύουν το δεύτερο σενάριο, «εκδίωξη μετά από εκλογές» όπως έγινε στην Ισπανία και στην Πορτογαλία το 2012. Καθόλου δεν παραιτήθηκαν από το στόχο τους. Πρέπει επομένως να προετοιμαστούμε να υπερασπιστούμε τη λαοπρόβλητη κυβέρνηση, η οποία θα γίνει αντιπαθής τους επόμενους έξι μήνες στην προσπάθειά της να εφαρμόσει τη σκληρή συμφωνία.

3. Τις τακτικές κινήσεις τις έχουμε περιγράψει στα άρθρα μας «Κουφάλες Ευρωπαίοι» και «Από Δευτέρα τι κάνουμε;» Ας δούμε ένα πιθανό σχεδιασμό μεσοπρόθεσμο. Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν πρέπει να περιοριστεί στην εφαρμογή της συμφωνίας (3^ο μνημόνιο) όπως το έπαθε η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου και η κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά. Πρέπει να διευρύνει το πεδίο δράσης της, ώστε το 3^ο μνημόνιο να είναι ένα μέρος τουευρύτερου σχεδίου της. Το υπόλοιπο μέρος που δεν περιλαμβάνεται στη συμφωνία, είναι εκείνο στο οποίο έχει τα χέρια της λυμένα να ασκήσει ελληνική πολιτική με ελεύθερη βούληση, γιατί το περιεχόμενο των εφαρμοστικών νόμων είναι δεδομένο και με το νι και με το σίγμα. Με γεωγραφικούς όρους, αν το 3^ο μνημόνιο αφορά την Πελοπόννησο, το ευρύτερο σχέδιο πρέπει να αφορά όλη την Ελλάδα, ώστε το μνημόνιο να είναι ένα μέρος του. Με ποσοτικούς όρους αν το μνημόνιο αφορά 40 θέματα, το ευρύτερο σχέδιο πρέπει να αφορά 100, ώστε το μνημόνιο να είναι μέρος του αλλά όχι το καθοριστικό υποσύνολο.

4. Διευρύνοντας τους ορίζοντές της η κυβέρνηση, ανακτά κάποια περιορισμένη ελευθερία κινήσεων, αλλά πρέπει να έχει σχέδιο να υπηρετήσει και όχι κουτουρού, βλέποντας και κάνοντας. Έτσι ο κάθε υπουργός θα ξηλώνει ότι έχτισε ο προηγούμενος και η επόμενη κυβέρνηση θα ξηλώσει ότι έχτισε η κυβέρνηση Τσίπρα. Όπως ακριβώς έπρεπε να έρθει μια «αριστερή κυβέρνηση» για να κάνει τη δουλειά της «δεξιάς» όπως η ελάφρυνση του χρέους και η ανάπτυξη, έτσι ακριβώς η κυβέρνηση Τσίπρα πρέπει να εγκαταλείψει την ψεύτικη αυτοικανοποίηση ότι είναι κυβέρνηση της Αριστεράς και να γίνει κυβέρνηση όλων των Ελλήνων με πατριωτικά χαρακτηριστικά, στα οποία θα καλέσει να συνεργαστούν και δεξιοί και σοσιαλδημοκράτες πατριώτες μαζί με τους αριστερούς. Χωρίς αυτή τη συναίνεση θα αποτύχει. Αυτή είναι και η εντολή του δημοψηφίσματος από το 61% των Ελλήνων. Είναι εντολή των δύο τρίτων των Ελλήνων και αυτό υπαγορεύει και το περιεχόμενο και τη ρητορική. Όποιος δεν μπορεί να συγχρονίσει το βήμα του, θα αναλαμβάνει άλλα καθήκοντα ώστε να είναι χρήσιμος. Δεν περισσεύει κανείς.

5. Διευρύνοντας το ελληνικό σχέδιο (μέρος του οποίου είναι το μνημόνιο) θα μπορέσουμε να χωνέψουμε και ταυφεσιακά μέτρα (που αποσκοπούν στην υποτίμηση της εργασίας και τη λεηλασία του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου) και τη νεοφιλελεύθερη θρησκεία (που παράγει ανισότητες ώστε το 1% του πληθυσμού να συγκεντρώσει τον πλούτο της χώρας και να τον εξάγει στο εξωτερικό). Για παράδειγμα μόλις ψηφιστεί η αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά και στα βασικά είδη διατροφής, (όπου προβλέπεται ότι αν αυξηθεί η εισπραξιμότητα του ΦΠΑ μπορεί να μειωθεί ο συντελεστής) μπορεί να έρθει νομοσχέδιο που θα αφορά τη νησιωτικότητα και να εξαιρεθούν από το καθεστώς ΦΠΑ τα νησιά με λιγότερους από 2.000 μόνιμους κατοίκους (σήμερα είναι το όριο στους 1.000 κατοίκους)  και οι ομόλογες ορεινές κοινότητες για λόγους αναπτυξιακούς και ισονομίας. Έτσι λογιστικά θα έχει αυξηθεί η εισπραξιμότητα και θα μπορέσει αργότερα να μειωθεί και ο συντελεστής. Πριν από αυτό θα πρέπει να έχει βρεθεί το ισοδύναμο του ποσού που έχει προϋπολογιστεί (από την αύξηση του ΦΠΑ σε τρόφιμα και νησιά) και μάλιστα να είναι πιο ασφαλής η είσπραξή του. Αυτό είναι δύσκολο, κι εδώ θα κριθεί η ικανότητα του υπουργού ή η ασχετοσύνη του.

6. Διευρύνοντας το πεδίο δράσης της κυβέρνησης και διορθώνοντας τα παιδικά λάθη των πρώτων 6 μηνών, υπηρετώντας το στόχο της ανάπτυξης και της αύξησης τα δημοσίων εσόδων μέσω της απασχόλησης, μπορούμε να ψηφίσουμε ένα νόμο «για την καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων» το οποίο θα διευρύνει και θα προσαρμόζει το άθλιο νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της «ακραίας φτώχειας», με ύψος 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το οποίο πρότεινε μια μέρα ο Γιούνκερ και μετά το ξέχασε, ως ανθρωπιστική βοήθεια(έξω από μνημόνια). Με αυτά τα χρήματα μπορούν να δημιουργηθούν από 10.000 προσωρινές θέσεις εργασίας για νέους (ως ερευνητές που θα εντοπίσουν τους φτωχούς με ονοματεπώνυμο) ως 100.000 μόνιμες θέσεις εργασίας ως εξής: Με τα χρήματα αυτά, ο Γιούνκερ έχει στο μυαλό του να χρηματοδοτήσει βέλγικες ντομάτες, ολλανδέζικο γάλα και γερμανικά τρακτέρ, με γαλλικά τυριά με Λουξεμβουργιανά εμβάσματα για να φάνε οιΈλληνες φτωχοί στα συσσίτια. Είναι έργο των κατώτερων στελεχών της διοίκησης (όχι του υπουργού ή του νόμου) να εξασφαλίσουν ότι στα συσσίτια θα τρώμε ελληνικά όσπρια αντί για φακές Καναδά, ελληνικό κρέας αντί για ολλανδικό και ελληνικά τυριά, μέσω συμβολαιακής γεωργίας που θα χρηματοδοτήσει ελληνική τράπεζα, στην οποία θα έχουν κατατεθεί τα χρήματα της ανθρωπιστικής βοήθειας. Αυτό είναι και ισοδύναμο για την παράγραφο 5 αν δεν βρεθεί άλλο. Με πολλαπλασιαστή ανάλογο με των δημοσίων επενδύσεων, τα 2,5 δις μπορούν να γίνουν ΑΕΠ από 10 έως 12,5 δις τα οποία θα αποφέρουν έσοδα από φόρους σχεδόν 2 δις, συνεπώς η ίδια πολιτική είναι αυτοχρηματοδοτούμενη και μπορεί να συνεχιστεί για δεύτερη χρονιά κ.ο.κ.

7. Διευρύνοντας το πεδίο της μεταρρύθμισης για τα φάρμακα, μπορεί να εισαχθεί στη Βουλή ένα νομοσχέδιο για την ασφάλεια των φαρμάκων το οποίο θα προβλέπει ότι καινοτόμα/ακριβά/επικίνδυνα φάρμακα (αυτά έχουν μόνον οι πολυεθνικές) θα συνταγογραφούνται μόνον αν συνοδεύονται με ελληνική μελέτη που θα έχει γίνει από δημόσιο φορέα ή ελληνικό πανεπιστήμιο με χρηματοδότηση της πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας, όπως γίνεται στην Αγγλία και στη Γερμανία. (ή θα υπάρχει ποσόστωση για δέκα φάρμακα να υπάρχει ελληνική μελέτη για δύο) Έτσι θα εισρεύσουν πόροι σε ελληνικά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, αλλά και θα προστατευθεί η ελληνική φαρμακοβιομηχανία που παράγει γενόσημα φτηνά και ασφαλή φάρμακα δοκιμασμένα για δεκαετίες. Αν μάλιστα η ελληνική μελέτη δεν αποδεικνύει ότι το καινοτόμο/ακριβό φάρμακο είναι τουλάχιστον 25% αποτελεσματικότερο από το γενόσημο/φτηνό φάρμακο, πάλι δεν θα παίρνει έγκριση για συνταγογράφιση. Για ολόκληρες οικογένειες φαρμάκων πρέπει να υπάρχει και συγκριτική/στατιστική μελέτη των διεθνών κλινικών μελετών για την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Αυτό διευκρινίζει και την παράγραφο 4.

8. Εισάγοντας μεταρρυθμίσεις χωρίς δημοσιονομικό κόστος όπως ένας νόμος που θα περιέχει τη μετατροπή της ΕΡΤ σε «δημόσια τηλεόραση» ελεγχόμενη από την κοινωνία και όχι από τον υπουργό, ταυτόχρονα με την εισαγωγή του νόμου περί βασικού μετόχου των ΜΜΕ (τον οποία απέσυρε η κυβέρνηση Καραμανλή), μαζί με την δημοπράτηση/παραχώρηση των δημόσιων συχνοτήτων και ρύθμιση τα όρων (πόσοι εργαζόμενοι, με τι εργασιακά δικαιώματα, με ποια δεοντολογία κλπ τα οποία προβλέπονται από το νόμο αλλά δεν εφαρμόζονται) διευρύνουμε το μνημόνιο, καταπολεμούμε τη διαφθορά και τη διαπλοκή, αυξάνουμε τα δημόσια έσοδα, δημιουργούμε θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα ακυρώνουμε το στόχο της παραγράφου 2.

9. Χτίζοντας συμμαχία με τον Ολάντ για να ακυρώσουμε μακροπρόθεσμα το PLAN A της Γερμανίας για εκδίωξη της Ελλάδας από το ευρώ, χτίζουμε την ίδια συμμαχία με την οποία θα διεκδικήσουμε τις γερμανικές αποζημιώσεις και πληρωμή του κατοχικού δανείου, δηλαδή χτίζουμε συμμαχία για την ακύρωση του γερμανικού στόχου της παραγράφου 1. Έχοντας το ΔΝΤ ακόμα ως δανειστή (εξέλιξη κατ αρχήν αρνητική) εξασφαλίζουμε υποστήριξη στην ουσιαστική ελάφρυνση του εξωτερικού δημόσιου χρέους για γεωπολιτικούς λόγους, την οποία μόνοι μας δεν είχαμε τη δυνατότητα να επικαλεστούμε. Έτσι δημιουργούμε έδαφος διαπραγμάτευσης με τη Γερμανία και με τη Γαλλία, ώστε να μην περιλαμβάνουν την Ελλάδα στα σχέδια των δύο ταχυτήτων της Ευρώπης, για τους ίδιους λόγους που ισχύουν για την Ιταλία και για την Ισπανία (μεγάλες αλλά υπερχρεωμένες χώρες) αλλά και για την Αυστρία, Ιρλανδία, Πορτογαλία (μικρές και υπερχρεωμένες χώρες) για τις οποίες έχουν γεωπολιτικούς λόγους οι Ευρωπαίοι να μην τους εξαιρέσουν. Έτσι ακυρώνουμε το PLAN A της Γερμανίας για γερμανική Ευρώπη παραμένοντας μέρος της λύσης, ενώ τώρα είμαστε μέρος του προβλήματος.

10. Με στόχο να μην αντιμετωπίσουμε σε έξι μήνες τα ίδια προβλήματα (εκβιασμό για κλείσιμο των τραπεζών, καθυστέρηση καταβολής της δόσης, πίεση για αξιολόγηση των αποτελεσμάτων κλπ) πρέπει να εξασφαλιστεί μια επενδυτική ένεση από Έλληνες του εξωτερικού ή Τρίτη χώρα (εκτός των δανειστών) με αντάλλαγμα που δεν περιλαμβάνεται στο μνημόνιο και στην περιουσία του ΤΑΙΠΕΔ. Αυτή είναι ταυτόχρονα προετοιμασία γιαελεγχόμενη έξοδο από το ευρώ, ώστε να μπορούμε να διαπραγματευθούμε καλύτερους όρους εντός ευρώ. Η ενεργειακή ασφάλεια, ο τουρισμός, τα χρηματοπιστωτικά, και άλλοι τομείς όπως η υγεία και η χαλυβουργία, η πολεμική βιομηχανία κλπ είναι μερικοί από τους τομείς όπου πρέπει να επιδιώξουμε μια τέτοια συμφωνία.

Η Ελλάδα είναι μέλος μιάς συμμαχίας με οικονομικό διακύβευμα. Είναι μια δυναμική κατάσταση όπου η κίνηση εξασφαλίζει την ισορροπία. Όπως το ποδήλατο. Οι συνεχείς αλλαγές, εξασφαλίζουν τη συνολική αδιατάρακτη πορεία. Είναι σαν να βράζουμε ένα αυγό σε ένα μπρίκι. Φουσκάλες άναρχες, το σπρώχνουν διαρκώς στα τοιχώματα, αλλά αυτό παραμένει πρακτικά στο κέντρο και βράζει χωρίς να σπάζει. Διαρκώς γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, αλλά παραμένει στο κέντρο με το ίδιο σχήμα. Οι πλανήτες και οι δορυφόροι γυρίζουν γύρω από τα αστέρια και τους ήλιους, ενώ η πορεία του ήλιου τα παρασέρνει διαρκώς σε διαφορετική θέση στο σύμπαν. Έτσι λειτουργούν και τα δυναμικά συστήματα ισχύος στη διεθνή πολιτική. Δεν υπάρχει κατάσταση αδράνειας και απραγμοσύνης. Πρέπει διαρκώς να είμαστε πολυπράγμονες και απασχολημένοι με συγκεκριμένο σχέδιο.

Με ιστορικούς όρους, είμαστε μέλη μιάς συμμαχίας όπως η αρχαία Αθηναϊκή Συμμαχία, όπου προσχώρησαν εθελοντικά αρκετές πόλεις με σκοπό να αποφύγουν την υποδούλωση στον Πέρση βασιλιά μετά τους μηδικούς πολέμους. Θεωρητικά ήταν ισότιμοι εταίροι οι οποίοι συνεισέφεραν σύμφωνα με τις δυνατότητές τους. Οι μικροί λίγα, οι μεγαλύτεροι περισσότερα και η Αθήνα τα συγκριτικά περισσότερα από όλους διατηρώντας την ηγεσία. Το ίδιο και η ΕΟΚ ήταν μια οικονομική Ένωση με σκοπό να σταματήσουν οι πόλεμοι μεταξύ τα ευρωπαϊκών κρατών. Ξεκίνησε ως ισότιμη εθελοντική ένωση, όπου οι μικροί πρόσφεραν λίγα, οι μεγάλοι περισσότερα και η Γερμανία τα συγκριτικά περισσότερα, αφού της επιτράπηκε να γίνει μεγάλη αντί να τιμωρηθεί. Τώρα αφού της χαρίστηκαν τα χρέη και απέκτησε πλούτο και ισχύ, θέλει να άρχει, χωρίς να καταβάλει το κόστος της ηγεσίας της. Θέλει να πληρώνουν οι άλλοι με τα ελλείμματά τους, τα πλεονάσματα τα δικά της που είναι τα οικονομικά της όπλα και η ισχύς που χρησιμοποιεί για να υποτάξει τους αρχομένους συμμάχους της.

Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα-μέλος όπως ήταν π.χ. η Μυτιλήνη μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Όταν η Μυτιλήνη διεκδίκησε την αυτονόητη ανεξαρτησία της (γιατί ήταν ελεύθερη πόλη και μάλιστα με δημοκρατική διακυβέρνηση)  η οποία είχε και οικονομική σημασία γιατί δεν κατέβαλε τη συνεισφορά της, οι ηγέτες της Αθήνας διαφώνησαν όχι για το αν πρέπει να την επαναφέρουν στη Συμμαχία και να την υποχρεώσουν να πληρώσει την οικονομική της συνδρομή, αλλά για το αν πρέπει και να σκοτώσουν τους πολίτες της προς παραδειγματισμό των υπολοίπων ή όχι.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόλαβαν και ακύρωσαν την αρχική τους αιμοβόρα απόφαση και προτίμησαν την ήπια συμπεριφορά, γιατί έκριναν ότι είναι πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμα. Η διαφωνία ήταν για το είδος και τον τρόπο εφαρμογής της ιμπεριαλιστικής πολιτικής της Αθήνας, τόσο από τον Περικλή όσο και από τον Κίμωνα. Η ιδέα μιάς δίκαιης και έντιμης συμμαχίας (ομοσπονδίας θα λέγαμε σήμερα) απουσιάζει εντελώς από το μυαλό όλων των Αθηναίων και από τον Θουκιδίδη που περιγράφει τις διαφωνίες και τα κίνητρα. Μόνον ο Αριστοφάνης το προτείνει σε μια από τις κωμωδίες του.

Το ανάλογο ισχύει για τη στάση των Αμερικανών, των Γερμανών ή των Γάλλων έναντι της Ελλάδας. Δεν συζητούν καθόλου το ότι θα παραμείνουμε στην ίδια συμμαχία. Διαφωνούν μεταξύ τους, για το αν πρέπει να μαςεξανδραποδίσουν για να παραδειγματιστούν και άλλοι, ή αν μια ήπια συμπεριφορά θα είναι πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμα. Γάλλοι και Γερμανοί διαφωνούν ως προς την ηπιότητα της ποινής και όχι των μέτρων. Οι Γερμανοί δεν θέλουν να μας βγάλουν εκτός ευρώ για να κερδίσουμε την ανεξαρτησία μας, αλλά για να μας εντάξουν σε μια ή δύο ταχύτητες παρακάτω, ώστε να παίρνουν περισσότερα, ανταποδίδοντας λιγότερα. Η Ιταλία και η Ισπανία κατάλαβαν όπως και η Γαλλία ότι επόμενοι στόχοι του Σόϊμπλε θα είναι εκείνες και γι αυτό απέκλεισαν (με αμερικανική επιμονή και υποστήριξη) στο σχέδιο του Σόϊμπλε προς το παρόν. Ο Σόϊμπλε θα επανέλθει. Πίσω από τον κακό Σόϊμπλε, είναι οικονομικά συμφέροντα των τραπεζιτών και των πολυεθνικών, δηλαδή του κεφαλαίου.

Στην πραγματικότητα είναι η μάχη των πολύ πλούσιων εναντίον των φτωχών και των εργαζομένων. Είναι το εργαζόμενο έθνος μέσα στο έθνος, εναντίον εκείνων που ελέγχουν το έθνος οικειοποιούμενοι τον πλούτο που παράγεται χωρίς να εργάζονται. Την κρατική υπόσταση της Γερμανίας, χρησιμοποιεί το μεγάλο κεφάλαιο απλώς και μόνο επειδή εκείνο δεν έχει ακόμα κρατική υπόσταση για να υποχρεώνει άλλα κράτη να υπακούσουν. Τα όπλα που χρησιμοποιεί είναι οικονομικά αλλά το ίδιο φονικά. Γι αυτό δεν έχουν εμπιστοσύνη στον Τσίπρα, αλλά είχαν στον Σαμαρά.

Η δική μας Ευρώπη, η Ευρώπη των εργαζομένων επιδιώκει να γίνει δημοκρατία, τόσο σε κάθε κράτος μέλος όσο και στο σύνολο μέσω μιάς έντιμης ομοσπονδίας πάλι δημοκρατικής: Το νόημα βρίσκεται στα λόγια τουΘησέα στις Ικέτιδες όπου επαινείται η ισότητα ανάμεσα σε πλούσιους και σε φτωχούς: «ού γαρ άρχεται ενός προς ανδρός, αλλ’ ελευθέρα πόλις. Δήμος δ’ ανάσσει διαδοχαίσιν εν μέρει ενιαυσίαισιν, ουχί τω πλούτω διδούς το πλείστον, αλλά χώ πένης ίσον».

.

Αντώνης Κοκορίκος

Ο Αντώνης Κοκορίκος είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος μέλος της ΕΣΗΕΑκαι εργάζεται ως πολιτικός συντάκτης σε μέσα ενημέρωσης πανελλαδικής εμβέλειας από το 1982. Μεταξύ άλλων εργάστηκε στην ΕΡΤ, στον ΣΚΑΪ, στο ΣΤΑΡ, στο ΑΛΤΕΡ, στους ραδιοσταθμούς ΣΚΑΪ, ΝΙΤΡΟ, Alpha, Flash και στις εφημερίδες Καθημερινή, Αυγή, Ελεύθερος Τύπος κλπ. Είναι παντρεμένος και έχει τέσσερα παιδιά.