Από Δευτέρα τι κάνουμε; - analyst

analyst

Αν η κυβέρνηση Τσίπρα δεν λύσει έγκαιρα τα εσωτερικά της προβλήματα, αν ο πρωθυπουργός και οι βασικοί υπουργοί δεν οργανώσουν το χρόνο τους παραγωγικά, κι αν τα δεκάδες γραφεία Τύπου δεν μάθουν να λειτουργούν αμφίδρομα δεν θα πάει μακριά γιατί όλοι πια έχουν καταλάβει την πραγματικότητα.

του Αντώνη Κοκορίκου

Δεν υπάρχει πολίτης στην Ελλάδα που να μην αναρωτιέται ευγενικά: Γιατί η κυβέρνηση Τσίπρα χρειάστηκε πέντε μήνες για να φτάσει σε μια πρόταση που δεν διαφέρει από τα μνημόνια, μαζί με μια υπόσχεση μελλοντικής ελάφρυνσης του χρέους, πνιγμένη στη δημιουργική ασάφεια και η εξασφαλισμένη ύφεση έγινε εγγυημένη από τους κακούς χειρισμούς τακτικής;

Δεν υπάρχει δημοσιογράφος σε όλο τον πλανήτη που να μην αναρωτιέται δημοσίως, γιατί είναι τόσο ανίκανη η ελληνική κυβέρνηση, ακόμα και στα στοιχειώδη; Πως ανέχονται οι Έλληνες μια κυβέρνηση η οποία δεν μπορεί να διαχειριστεί τις αυτονόητες φιλοδοξίες τους;

Δεν υπάρχει βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ή στέλεχος του κόμματος που να μην αναρωτιέται: «Καλά πότε περιμένετε να κυβερνήσετε; Διακοπές κάνουμε;» που οφείλεται αυτή η μακαριότητα;

Η απάντησή μας είναι: «Πρώτον δεν ξέρουμε!» Ο καθένας έχει παράπονα από όλους τους άλλους, αλλά και καθένας από μας δεν μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο. Η απειρία της κυβέρνησης, των υπουργών, των στελεχών ακόμα και του ίδιου του πρωθυπουργού, είναι δεδομένη. Πολλοί φτάνουν στο σημείο να λένε ότι «η παιδική χαρά του Τσίπρα, μπορεί να συγκριθεί μόνον με την παιδική χαρά του Γιώργου Παπανδρέου». Βέβαια όλοι αναγνωρίζουν ότι ούτε ο Τσίπρας είναι τόσο διεφθαρμένος όσο αποδείχθηκε εκ των υστέρων ο ΓΑΠ, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τόσο διεφθαρμένος όσο ήταν το ΠΑΣΟΚ.

Αυτό καθόλου δεν πρέπει να παρηγορεί τον Αλέξη Τσίπρα. Πρέπει να θυμηθεί ότι το πρώτο εξάμηνο, όλοι έλεγαν τα ίδια για τον ΓΑΠ και ανέχονταν την παιδική του χαρά μεταξύ των οποίων ήταν και αξιόλογα ή έντιμα άτομα όπως η Τίνα Μπιρμπίλη ο Γιώργος Κουτρουμάνης ο Πάνος Μπεγλίτης και ο Σπύρος Κουβέλης, αλλά χάνονταν μέσα στην παιδική χαρά των αγαπημένων παιδιών όπως ο Παπακωνσταντίνου ή ο … Δρούζας… πως λεγόταν αυτός ο  απίθανος υπουργός Εξωτερικών με τα γιλεκάκια; Ο Πανάρετος ο Παμπούκης και ο Μόσιαλος με τα άψογα βιογραφικά και καμία επαφή με την ελληνική πραγματικότητα. Ανάμεσα σε δεκάδεςδιεφθαρμένους, πάντα υπουργούς του ΠΑΣΟΚ, που γνώριζαν τα πάντα για τον κρατικό μηχανισμό και θεωρούσαν ότι είναι τα πρωτοκλασσάτα στελέχη και η αφρόκρεμα του έθνους.

Ελάχιστοι διασώθηκαν από εκείνη την κυβέρνηση παρά τις ικανότητες και τις σωστές προτάσεις τους γιατί δεν είχαν την τόλμη να πετάξουν το “υπουργιλίκι” για να ταρακουνήσουν τον πρωθυπουργό που ήταν καλό παιδί και ευγενικό και προσπαθούσε να ισορροπήσει πατώντας σε πολλές βάρκες. Ούτε η Λούκα Κατσέλη, ούτε ο Χάρης Καστανίδης, ούτε ο Μάρκος Μπόλαρης. Μερικοί από εκείνους τους πρωτοκλασσάτους υπουργούς εξακολουθούν να ταλαιπωρούν τα αυτιά μας αντί να εξαφανιστούν και να ησυχάσουν. Όπως ακριβώς οι άδειοι τενεκέδες κάνουν πολύ θόρυβο έτσι κι αυτοί κάνουν διαρκώς δηλώσεις και σώζουν τη χώρα 3 φορές την ημέρα. Πάγκαλος, Λοβέρδος, Βενιζέλος, Χρυσοχοίδης, Ραγκούσης, Διαμαντοπούλου, Παπουτσής και μια ντουζίνα ακόμα περιφέρονται ως “ζόμπι” που δεν έχουν αναπαυθεί.

Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν διαφέρει ποιοτικά αν και η προέλευση των στελεχών της είναι εντελώς διαφορετική. Αν δεν λύσει έγκαιρα τα εσωτερικά της προβλήματα, αν ο πρωθυπουργός και οι βασικοί υπουργοί δεν οργανώσουν το χρόνο τους παραγωγικά, αν δεν ανοίξουν τα αυτιά τους στις χρήσιμες εισηγήσεις αντί για τους “γλείφτες” της εξουσίας οι οποίοι πάντα είναι περισσότεροι από όσους αντέχουμε, κι αν τα δεκάδες γραφεία Τύπου δεν μάθουν να λειτουργούν αμφίδρομα (να ενημερώνουν υπεύθυνα τους υπουργούς και τον πρωθυπουργό για το τι γράφεται στον Τύπο και όχι μόνον να εκδίδουν αστεία δελτία Τύπου κατόπιν εορτής) δεν θα πάει μακριά γιατί όλοι πιά έχουν καταλάβει την πραγματικότητα. Αυτοί μπορούν να νομίζουν ότι κρύβονται στα γραφεία τους, αλλά όλοι οι Έλληνες έχουν καταλάβει ότι έχουν μαζευτεί ένα τσούρμο ανίκανοι και πίνουν φραπέ με ένα μάτσο άσχετους. Μόνον η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει δουλέψει και έχει αποτελέσματα, γι αυτό και μοιάζει σαν τη μύγα μέσα στο γάλα της αδράνειας.

Με όρους πολιτικής θεωρίας δεν υπάρχει ηγεσία αφού δεν υπάρχει καμία στρατηγική, αλλά η κυβέρνηση βαδίζει «βλέποντας και κάνοντας». Είναι ο ορισμός της απουσίας ηγεσίας. Δεν αρκεί ο Τσίπρας να εκφοβίζει τους βουλευτές του και τα κομματικά λέγοντας ότι όπως ήρθαμε όλοι μαζί έτσι και θα φύγουμε όλοι μαζί. Η πρόκληση είναι αν μπορεί να συγκροτηθεί πολιτική ηγεσία από αυτό το σύνολο με οργανωμένο τρόπο.

Κατ’ αρχήν χρειάζεται μια «πολιτική συμφωνία» την οποία θα κάνουν τουλάχιστον 1.000 ανώτερα και μεσαία πολιτικά στελέχη. Άλλος είναι υπέρ της δραχμής και άλλος είναι υπέρ του ευρώ, άλλος είναι πρώην κομμουνιστής και άλλος πρώην φιλελεύθερος, άλλος σοσιαλιστής και άλλος ριζοσπάστης. Πρέπει μεταξύ τους να κάνουν μια πολιτική συμφωνία σαν αυτή που είχαν κάνει πριν πολλά χρόνια για να μπορέσουν συνεργαζόμενοι να εκπροσωπηθούν στη Βουλή και πριν από 3 χρόνια ότι πρέπει να συνεργαστούν για να ανατρέψουν την κυβέρνηση των μνημονίων.

Έχουν καθυστερήσει να κάνουν μεταξύ τους μια νέα πολιτική συμφωνία: Τι θα την κάνουν την πολιτική εξουσία και τον πολιτικό έλεγχο του κρατικού μηχανισμού; Αν δεν απαντήσουν ειλικρινά σε αυτή την ερώτηση, δεν μπορούν να συμφωνήσουν. Δεν νοείται υπουργός ή βουλευτής ή στέλεχος να μην έχει κάνει αυτή την πολιτική συμφωνία και να μην την υπηρετεί στη συνέχεια ή να μην την έχει κατανοήσει. Δεν μπορούν υπουργοί να σχολιάζουν σαν απλοί πολίτες τα πάντα και να ελπίζουν ότι στο μέλλον η ζωή θα απαντήσει σε αυτά τα υπαρξιακά τους προβλήματα. Δεν υπάρχει χρόνος ούτε έδαφος για σχολή στελεχών και εκπαίδευση υπουργών. Βρισκόμαστε σε πόλεμο και πρέπει να νικήσουμε με ότι έχουμε.

Το κυβερνητικό στρατόπεδο θυμίζει το ελληνικό στρατόπεδο της Τριπολιτσάς τον πρώτο χρόνο της επανάστασης του 1821. Χωρίς ηγεσία (η ηγεσία της Φιλικής Εταιρίας είχε αποκεφαλιστεί στην Κωνσταντινούπολη και ο Υψηλάντης είχε ήδη φυλακιστεί από τους Αυστριακούς) ο κάθε οπλαρχηγός ή κοτζαμπάσης αυτοπροσδιοριζόταν και η κατάληξη ήταν η διάλυση του στρατοπέδου και ο εμφύλιος πόλεμος. Μόνον όταν έφτασε ο Καποδίστριας υπήρξε ηγεσία με στρατηγική και στόχους κι αυτό φάνηκε από τα αποτελέσματα.

Αυτή την εβδομάδα μετά το δημοψήφισμα, η κυβέρνηση τρέχει αλαφιασμένη να προλάβει προθεσμίες αλλά κανείς δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει από τη Δευτέρα αν υπάρξει συμφωνία ή ακόμα χειρότερα αν δεν υπάρξει συμφωνία. Βλέποντας και κάνοντας. Μια κι εκείνοι δεν προλαβαίνουν, ας κάνουμε εμείς μερικές θετικές σκέψεις, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα.

Οι τράπεζες δεν έπρεπε να έχουν κλείσει. Από τη στιγμή που μπήκε πλαφόν στις αναλήψεις, το κλείσιμο των καταστημάτων εμπόδισε την οικονομία να λειτουργήσει με τις λιγότερες απώλειες. Εφόσον ηλεκτρονικά μπορούσαν να γίνουν συναλλαγές, χωρίς χαρτονομίσματα έπρεπε να μπορεί ένας επιχειρηματίας ή πολίτης να μπορεί να πληρώσει την εφορία ή τους προμηθευτές του. Ο φόβος και η αβεβαιότητα έσπρωχνε πολλούς να θέλουν να πληρώσουν επειγόντως για να γλυτώσουν το … «κούρεμα» των καταθέσεων. Να μην τους μείνουν τα χρέη στα χέρια. Ο έλεγχος κεφαλαίων σημαίνει ότι πρέπει να γίνονται συναλλαγές και όχι να μην γίνονται.

Υπάρχουν βέβαια περισσότεροι άσχετοι που έλεγαν από το Μέγκα ότι λόγω capital control δεν μπορούν να γίνουν εισαγωγές εμφιαλωμένου νερού και χαρτιού τουαλέτας, αλλά η βλακεία και η αμάθεια είναι ανίκητες. Συνεπώς όλα τα καταστήματα των τραπεζών πρέπει να ανοίξουν αμέσως. Ασχέτως συμφωνίας, ρευστότητας ή ELA.

Η διαπραγμάτευση της Ελλάδας με την ΕΕ θα διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες σε πρώτη φάση. Έχουμε μαραθώνιο μπροστά μας κατά τη διάρκεια του οποίου θα καταναλώσουμε περισσότερους υπουργούς και όχι μόνον τον Βαρουφάκη. Για να αρχίσουμε τη διαπραγμάτευση, χρειαζόμαστε ένα ελληνικό κείμενο στο οποίο να έχουν συμφωνήσει τουλάχιστον όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που το επιθυμούν. Αν αυτό επιτευχθεί με το ίδιο κείμενο θα συμφωνήσουν και τα περισσότερα στελέχη της ΝΔ και της αντιπολίτευσης. Γιατί τα ερωτήματα που απαντούν μέσα σε αυτό το κείμενο, αφορούν την Ελλάδα η οποία είναι δεδομένη για όλους με ίδια γεωγραφία, ιστορία, πολιτισμό και πληθυσμό. Όσο δεξιοί και όσο αριστεροί κι αν είναι οι συντάκτες του εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης, η Κρήτη θα είναι πάντα νησί, οι Έλληνες θα έχουν πάντα ανάγκη νερό και φαγητό, θα μιλούν πάντοτε ελληνικά και το καλοκαίρι θα έχει ζέστη. Αυτές είναι οι σταθερές του στρατηγικού σχεδιασμού.

Το κείμενο αυτό υπάρχει πριν από τις εκλογές του 2015 και έχουν συμφωνήσει όλα τα κόμματα (όχι οι ηγεσίες) μέσα από δημόσιο διάλογο τον οποίο παρακολούθησαν ελάχιστοι. Ξεκινώντας από αυτό το κείμενο για την μακροπρόθεσμη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, μπορούν σε 24 ώρες να καθοριστούν οι γενικοί στόχοι του αναπτυξιακού προγράμματος της χώρας για την επόμενη δεκαετία. Είναι μετρημένα κουκιά. Με αυτό το χαρτί το χέρι θα φύγει ο διαπραγματευτής για να συζητήσει με τεχνοκρατικά άψογο τρόπο με την Κομισιόν το αναπτυξιακό πρόγραμμα.

Με δεδομένο το αναπτυξιακό πρόγραμμα της επόμενης δεκαετίας και με πρόβλεψη αύξησης του ΑΕΠ κατά 100% σε σύγκριση με το 2015, προκύπτει ποια θα πρέπει να είναι η ελάφρυνση του χρέους, η περίοδος χάρητος και τα επιτόκια επιβάρυνσης. Αυτούς τους στόχους θα πάρει στο χαρτί ο διαπραγματευτής και θα πάει να συζητήσει με τεχνοκρατικά άψογο τρόπο με τους δανειστές για το χρέος.

Με δεδομένο το ετήσιο ποσό για επενδύσεις ώστε να πετύχουμε τους στόχους της ανάπτυξης και μείωσης της ανεργίας, με δεδομένο το ποσό που πρέπει να προκύψει για το χρέος μπορούμε να συμφωνήσουμε στα μέτρα λιτότητας που απαιτούνται με στόχο να μην πάρουμε κανένα δάνειο από δω και πέρα για ελλείμματα. Ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί υποχρεωτικά γιατί αλλιώς δεν λύνεται το πρόβλημα. Ο στόχος της λιτότητας είναι η ανάκτηση της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας της χώρας και όχι η εξυπηρέτηση των δανείων και η λεηλασία του πλούτου των Ελλήνων.

Συνεπώς δεν έχει νόημα η αύξηση φόρων που δεν μπορούν να εισπραχθούν, ούτε η μείωση δαπανών που θα φέρουν ύφεση και ανεργία. Μπορεί επομένως να υιοθετηθεί (είτε μονομερώς είτε κατόπιν συμφωνίας) μια μηνιαία αξιολόγηση της εφαρμογής και των αποτελεσμάτων των μέτρων λιτότητας. Το Γενικό Λογιστήριο του κράτους μπορεί να κάνει τη δουλειά του και ανεξάρτητα από όλους τους άλλους το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής. Αντί να μας αξιολογεί η τρόϊκα, να αξιολογούμε τον εαυτό μας. Τουλάχιστον έτσι θα μπορούμε να αντικρούουμε την τρόϊκα που έρχεται διαβασμένη και θα μπορούμε με τεχνοκρατικά άρτιο τρόπο να της τρίψουμε στη μούρη την πραγματικότητα και να τους διδάξουμε αποτελεσματικότητα και ικανότητα διαχείρισης.

Σε διεθνές επίπεδο, επειδή κι εκεί η εικόνα μας δεν είναι καλή, πρέπει να συστήσουμε μια διεθνή επιτροπή αξιολόγησης (είτε μονομερώς είτε με συμφωνία) με τη συμμετοχή εκπροσώπων διεθνών οργανισμών (ΟΟΣΑ, ΟΗΕ, ΔΝΤ, κλπ) και παγκοσμίου φήμης οικονομολόγων (π.χ. Κρούγκμαν, Στίγλιτς, Πικετί κλπ) η οποία κάθε τρίμηνο θα διαπιστώνει την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα όχι μόνον των αριθμών αλλά και της κοινωνικής συνοχής, της μείωσης των ανισοτήτων, της αποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών στην καταπολέμηση της διεθνούς φοροδιαφυγής και θα προτείνει διορθώσεις.

Στα δυναμικά συστήματα οι αξιολογήσεις και οι διορθώσεις πρέπει να είναι συνεχείς, ζωντανές και παρούσες, χωρίς ιδεολογική προκατάληψη και θρησκευτικό φανατισμό. Για παράδειγμα ο ΦΠΑ 23% σε βασικά τρόφιμα είναι βαρύς. Αλλά το ποσοστό είσπραξης του ΦΠΑ σε αυτά τα είδη είναι της τάξης του 52%. Αν το ποσοστό είσπραξης βελτιωθεί και φτάσει στο 55%, τότε πρέπει να μειωθεί πάλι ο ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής στο 13% ή ακόμη χαμηλότερα, ανάλογα με τις επιδόσεις του εισπρακτικού μηχανισμού. Το ανάλογο ισχύει για τις δαπάνες με την προϋπόθεση μιάς δίκαιης αξιολόγησης και όχι να πληρώνουν εκείνοι που πετυχαίνουν τους στόχους τους για να καλύψουν τα κενά εκείνων που δεν δούλεψαν αρκετά για να τους πετύχουν.

Για να έχεις υλικό αξιολόγησης, πρέπει να ενεργήσεις, να δουλέψεις και να κάνεις λάθη. Συνεπώς πρέπει ο κάθε υπουργός αλλά και ο κάθε δημόσιος υπάλληλος, ο κάθε δημοσιογράφος αλλά και ο κάθε εργαζόμενος ή επιχειρηματίας, να κάνει τη δουλειά του έχοντας την αίσθηση ότι αποτελεί μέρος ενός πληρώματος, μιάς αλυσίδας παραγωγής η οποία πρέπει να κινηθεί ταχύτατα και να παράγει έργο. Ακόμα και ο άνεργος ή ο συνταξιούχος έχει έργο να δημιουργήσει και να αξιολογηθεί από αυτό. Το παράδειγμα πρέπει να δώσουν οι επικεφαλής κι αυτοί θα κριθούν πρώτοι. Μεταξύ των Ελλήνων υπάρχουν πολλοί άξιοι άνθρωποι, πρόθυμοι να αντικαταστήσουν όποιον δεν θέλει να δουλέψει πριν αξιολογηθεί αλλά θέλει προκαταβολικά το μισθό και τα παράσημα για την προσφορά του.