Η κυβέρνηση διολισθαίνει στο λάθος του 2010, 2012 - analyst

analyst

Αν η λύση στα ελληνικά προβλήματα μπορεί να δρομολογηθεί ανεξάρτητα τότε και η Ευρώπη θα μπορέσει να συνδράμει υποχρεωμένη από το εσωτερικό της δίκαιο το οποίο δεν έχει ακόμα μετατραπεί σε γερμανικό θεσμικά

του Αντώνη Κοκορίκου

Τα προβλήματα της Ελλάδας είναι βέβαια πάρα πολλά για να έχουμε την πολυτέλεια να ασχοληθούμε με τα ευρωπαϊκά προβλήματα τα οποία είναι περισσότερα και πολυπλοκότερα. Αλλά επειδή έχουμε συνδέσει την πορεία της χώρας μας με την Ευρώπη και κυρίως επειδή οι πολίτες και κυρίως το πολιτικό σύστημα έχει συνδέσει τη λύση των ελληνικών προβλημάτων με την ευρωπαϊκή βοήθεια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει δηλώσει μέσω των σημερινών κομμάτων της αντιπολίτευσης όταν ήταν στην κυβέρνηση αλλά και τώρα, ότι προκρίνει την «πάσει θυσία» παραμονή στο ευρώ. Κι αυτό είναι ψευδεπίγραφο για να αποδέχονται τις αποφάσεις που συμφέρουν τη Γερμανία σε ότι αφορά την επίλυση όλων των ευρωπαϊκών προβλημάτων τα οποία σχετίζονται με την Ελλάδα.

Η σημερινή συμπολίτευση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ δεν αποδέχονται το «πάσει θυσία» στα λόγια, αλλά στην πράξη δεν έχουν κάνει τίποτα για να το αποφύγουν, δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα και δεν έχουν δημιουργήσει συμμαχίες για να το πετύχουν.

Αντιθέτως η Άνκελα Μέρκελ όταν μιλάει στη γερμανική Βουλή, πάντοτε τονίζει ότι δεν αποδέχεται «με οποιοδήποτε κόστος» ούτε την ευρωζώνη ούτε επιμέρους αποφάσεις που προκύπτουν από τις συνθήκες. Η γερμανική στάση είναι η ορθή και πρέπει να την μιμηθούμε.

Εμπειρικά όλοι έχουμε διαπιστώσει πλέον ότι η Ευρώπη υπάρχει μόνον αν καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν την έχει ανάγκη. Το διαπίστωσε η Ελλάδα το 2010 όταν αντιμετώπιζε πρόβλημα αφερεγγυότητας το οποίο θα μπορούσε να λύσει με μια έκτακτη βοήθεια ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ και ίδιες δυνάμεις, αλλά προτιμήθηκε να μπουκωθεί με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, ώστε να θεωρηθεί ότι είχε απλώς πρόβλημα ρευστότητας να πληρώσει τις ξένες τράπεζες κι έτσι εκείνες μεν πληρώθηκαν, ενώ η Ελλάδα παραχώρησε την κυριαρχία της και υπέγραψε απαράδεκτες συμβάσεις που «δεν υπογράφονται ούτε με το πιστόλι στον κρόταφο».

Το διαπίστωσε η Κύπρος όταν το τραπεζικό της σύστημα αντιμετώπισε πρόβλημα, αλλά θεωρήθηκε ότι το κυπριακό δημόσιο είχε πρόβλημα, παραχώρησε την κυριαρχία της και καταστράφηκε το τραπεζικό της σύστημα ως φορολογικός παράδεισος προς όφελος των άλλων ευρωπαϊκών φορολογικών παραδείσων και κυρίως τουΛουξεμβούργου και του Σίτι του Λονδίνου.

Το διαπιστώνει τώρα η Ιταλία όταν το πρόβλημα μετανάστευσης, ίδιας έντασης με το πρόβλημα της Ελλάδας σε ότι αφορά τη μετανάστευση, θεωρείται ιταλικό πρόβλημα (όπως θεωρήθηκε ελληνικό νωρίτερα) και οι υπόλοιπες χώρες αρνούνται να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί.

Σε γενικές γραμμές το σημερινό οικοδόμημα της Ευρώπης, πολιτικό, νομισματικό, τεχνοκρατικό, νομικό κλπ. λειτουργεί μόνον σε άριστες συνθήκες ειρήνης και ηρεμίας, πλούτου, ευημερίας και οικονομικής ανεξαρτησίας των χωρών. Καταρρέει δε κάθε φορά που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα χρεοκοπίας (για την οποία είτε δεν υπάρχουν κανόνες είτε «απαγορεύεται») ή ρευστότητας, ή μετανάστευσης, ή ασφάλειας.

Αν μία χώρα αντιμετωπίσει μεγαλύτερο πρόβλημα π.χ. στρατιωτικής επίθεσης, εκεί είναι που η Ευρώπη όχι μόνον σηκώνει τα χέρια ψηλά, αλλά και δηλώνει αναρμόδια. Έχει όμως την αξίωση να έχουν παραδώσει οι χώρες τα όπλα που θα τους επέτρεπαν να αντιμετωπίσουν με ίδιες δυνάμεις τα προβλήματα.

Έχουν εκχωρήσει τη νομισματική πολιτική, έχουν εκχωρήσει την κυριαρχία τους, ή μέρος της, έχουν αποδεχθεί τους κανόνες μιας ολότελα ανοιχτής οικονομίας χωρίς περιορισμούς εισαγωγών, αλλά χωρίς να είναι όλες εξαγωγικές χώρες. Καλούνται να μειώσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, χωρίς να μοιράζονται τα βάρη οι άλλες χώρες και χωρίς καμία εγγύηση ότι θα θεωρήσουν όλες ένα πρόβλημα εισβολής ή αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων σε μία χώρα ως αυτόματα ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο θα αντιμετωπίσουν από κοινού.

Σε αυτές τις συνθήκες καλούνται όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να μετατραπούν σε αρνιά και η Ευρώπη σε μια στάνη, χωρίς να έχει αναλάβει καμία ευθύνη για την ασφάλεια της στάνης και των αρνιών ο τσοπάνης, ο οποίος απλώς αρμέγει και θέτει τους κανόνες κυκλοφορίας σε ομαλές συνθήκες. Σε περίπτωση απειλής είναι ο πρώτος που σηκώνει τα χέρια ψηλά και δηλώνει αναρμόδιος. Είναι φανερό ότι αυτή η στάνη αρνιών δεν είναι βιώσιμη.

Συνεπώς όποιος πολιτικός μας συστήνει να μετατραπούμε σε αρνιά, «πάσει θυσία» χωρίς να φροντίσουμε για τις δύσκολες μέρες οι οποίες θα έρθουν σίγουρα, απλώς κάνει λάθος. Ακολουθεί μια ανιστόρητη στάση η οποία και εμπειρικά αποδεικνύεται λαθεμένη στην πράξη και μπορεί να εξηγηθεί μόνον από την απώλεια της κυριαρχίας της χώρας, η οποία έχει το πολιτικό προσωπικό που έχουν τοποθετήσει οι ξένοι δανειστές για να εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα.

Αυτές τις μέρες διαπιστώσαμε ότι αυτά που λένε στην Ελλάδα η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που λένε στην Ευρώπη ΜΟΝΟΝ οι Γερμανοί. Χριστιανοδημοκράτες (Χριστιανοκοινωνιστές, Μέρκελ, Σόϊμπλε, Βέμπερ κλπ) και μέρος των σοσιαλδημοκρατών (Γκάμπριελ και Σούλτς) είναι οι μόνοι οι οποίοι επιβάλουν την επίσημη ευρωπαϊκή πολιτική και όλοι οι άλλοι διαφοροποιούνται ή διαφωνούν λίγο ή περισσότερο. Πάντοτε δε όλοι οι άλλοι αντιμετωπίζονται με την πυγμή και το κάλυμμα του 18 προς 1. Δηλαδή κάθε χώρα που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα βρίσκεται αυτόματα απομονωμένη και αν δεν διαπραγματευθεί με τη Γερμανία, δεν μπορεί να ελπίζει στη δημιουργία άλλης πλειοψηφίας η οποία δεν θα περιλαμβάνει τη Γερμανία, ώστε να υπάρξει έντιμος συμβιβασμός.

Η κατάσταση θυμίζει ιστορικά τη μετατροπή της Αθηναϊκής Συμμαχίας, σε Αθηναϊκή ηγεμονία, όπου σταδιακά οι σύμμαχοι μετατράπηκαν σε υπηκόους και η τάση ανάκτησης της ανεξαρτησίας εκ μέρους των πόλεων, αντιμετωπιζόταν ως «αποστασία» και γινόταν εισβολή με τα όπλα και το ναυτικό για να υπακούσουν. Και σε εκείνη την αρχαία εποχή, το διακύβευμα ήταν οικονομικό και η Αθήνα κατάφερε να μεταφέρει το συμμαχικό ταμείο στην Αθήνα από τη Δήλο και να το ξοδεύει όχι για την κοινή άμυνα έναντι των Περσών, αλλά για να στολίσει την Αθήνα με μεγάλα έργα όπως ο Παρθενώνας και τα άλλα λαμπρά κτίρια σύμβολα του πλούτου της αυτοκρατορίας της Αθήνας.

Σε αντίστοιχη τροχιά έχει μπει η Γερμανία εδώ και πολλά χρόνια σωρεύοντας πλεονάσματα από τα ελλείμματα των άλλων και διαμορφώνοντας την κοινοτική νομοθεσία έτσι ώστε να ευνοούνται οι γερμανικές επιχειρήσεις και να μεγιστοποιείται το γερμανικό πλεόνασμα. Με τη σειρά του ο γερμανικός πλούτος χρησιμοποιείται ως ισχύς επί των άλλων εταίρων, ώστε να γίνουν σιδερένια κλουβιά και να μην μπορούν να αντιδράσουν χάνοντας σταδιακά τα δικαιώματά τους και την επιρροή τους. Η τιμωρία των ασώτων, θεωρείται δίκαιη συμπεριφορά και η γερμανική δύναμη ταυτίζεται με την αρετή και η δύναμη του επιχειρήματος, η αίσθηση του δικαίου υποχωρεί μπροστά στην ωμή δύναμη.

Συνεπώς η αναζήτηση λύσης εκ μέρους της Ελλάδας για τα προβλήματά της, πρέπει να είναι στραμμένη στις δικές της δυνάμεις γιατί από αυτή την Ευρώπη, δεν υπάρχει λύση που θα εξυπηρετεί και τα ελληνικά συμφέροντα.

Αν όμως η λύση στα ελληνικά προβλήματα μπορεί να δρομολογηθεί ανεξάρτητα (με μονομερείς ενέργειες) τότε και η Ευρώπη θα μπορέσει να συνδράμει υποχρεωμένη από το εσωτερικό της δίκαιο το οποίο δεν έχει ακόμα μετατραπεί σε γερμανικό θεσμικά.

Η έλλειψη όμως κανόνων σε πλήθος τομείς ευνοεί τη γερμανική δύναμη η οποία θέλει τα χέρια της λυμένα ώστε να αντιμετωπίζει την κάθε πρόκληση ad hoc (σαν να είναι μοναδική) και όχι by the book (με βάση εκ των προτέρων συμφωνημένους κανόνες).

Το τελεσίγραφο που τέθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα μετά το δημοψήφισμα, ότι είτε θα μας υποβάλεις στις επόμενες 48 ώρες μια πρόταση αποδεκτή από τους δανειστές, είτε στις μεθεπόμενες 48 ώρες θα παραβιάσουμε κάθε συνθήκη και θα σπρώξουμε την Ελλάδα εκτός ευρώ με κάποιες νομικές ερμηνείες πληρώνοντας και τα έξοδα περίθαλψης στους Έλληνες δηλαδή ανθρωπιστική βοήθεια για την πείνα την οποία οι ίδιοι θα προκαλέσουν είναι χαρακτηριστικό της νοοτροπίας.

Η κατάρρευση των πολιτικών θεσμών από τα πάνω, γίνεται ακριβώς με αυτό τον τρόπο, προκαλώντας αναρχία, εκμεταλλευόμενοι ερμηνείες των συνθηκών και επιβάλλοντας στην πράξη αντισυμβατικές ενέργειες με την ισχύ επί των αδυνάτων.

Ανάλογο παράδειγμα είναι η επιβολή στραγγαλισμού ρευστότητας στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα από την ΕΚΤ, αν και όταν η Ελλάδα προσχώρησε στο ευρώ εκχώρησε στην ΕΚΤ όχι μόνο το δικαίωμα να κόβει νόμισμα για λογαριασμό της αλλά και την αξία του αντίστοιχου ΑΕΠ, το αντίκρισμα των αντίστοιχων περιουσιακών στοιχείων, αλλά και 25 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρυσό και συνάλλαγμα μαζί με την εποπτεία των ελληνικών τραπεζών ώστε να παραμένουν φερέγγυες.

Νομικά η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να καλύπτει για πάντα τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών, αντί να επιβάλει ποινές στην Ελλάδα και στην ελληνική οικονομία χρησιμοποιώντας τις τράπεζες ως εργαλείο πίεσης.

Και όμως το κάνει υπακούοντας σε εντολές της Γερμανίας η οποία έστρωσε το χαλί λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του 2015 μειώνοντας την ποσότητα του ΕLA και απειλώντας με υποβάθμιση των εγγυήσεων.

Πόσο μάλλον που το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας που έδωσε ως τώρα, διέρρευσε είτε σε καταθέσεις άλλων ευρωπαϊκών τραπεζών είτε σε χαρτονομίσματα σε στρώματα και ντουλάπια, συνεπώς αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία και έπρεπε να τα αναπληρώνει αμέσως με καινούργια χαρτονομίσματα ώστε να μην επιβραδυνθεί η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος.

Ουδείς έχει μετρήσει, ότι το ένα τρίτο της ελληνικής κοινωνίας (άνεργοι, απλήρωτοι, νέοι, μετανάστες στο εξωτερικό, κατεστραμμένοι επιχειρηματίες, άποροι, άστεγοι, απελπισμένοι κλπ) δεν έχουν τίποτα να χάσουν από το δίλημμα ευρώ ή δραχμή και η ελπίδα τους είναι μόνον στην ανάπτυξη. Από τα άλλα δύο τρίτα της κοινωνίας, οι μισοί είναι αυτοί που θρέφουν με τη σύνταξη ή με το μισθό τους τον εαυτό τους και όλους τους άλλους και ταυτόχρονα μέσω της φορολογίας συντηρούν και το δημόσιο.

Όσο αυξάνονται αυτοί που δεν έχουν τίποτα να χάσουν τόσο η λήψη των αποφάσεων γίνεται ανορθολογική και όσο ο ορθολογισμός υποχωρεί, τόσο απομακρύνεται η ορθή λύση που είναι γνωστή εκ των προτέρων.

Η αντιστροφή της πυραμίδας της λογικής είναι φανερή στις διαπραγματεύσεις καθώς και οι δύο πλευρές επιδιώκουν πρώτα την αποκατάσταση της ρευστότητας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το χρέος και δεύτερο το χρέος χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η ανάπτυξη.

Η «σωστή» σειρά είναι πρώτα το αναπτυξιακό πρόγραμμα δεκαετίας να μας δείξει πόσο μέρος του χρέους μπορεί να πληρωθεί και μετά το κούρεμα του χρέους να δοθεί η ανάλογη ποσότητα ρευστότητας και προσαρμογής που χρειάζεται, ώστε η ανάπτυξη και το χρέος να είναι βιώσιμα σε βάθος δεκαετιών.

Τελικά δεν είναι καθόλου απίθανο να βρεθεί μία λύση, η οποία θα μπαλώσει για λίγους μήνες το πρόβλημα, αλλά μετά από λίγο το ίδιο πρόβλημα θα παρουσιαστεί εκ νέου και θα απαιτεί την οριστική λύση. Γιατί αυτό το πρόβλημα είναι της Ευρώπης και όχι της Ελλάδας.

.

.

Αντώνης Κοκορίκος

Ο Αντώνης Κοκορίκος είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος μέλος της ΕΣΗΕΑκαι εργάζεται ως πολιτικός συντάκτης σε μέσα ενημέρωσης πανελλαδικής εμβέλειας από το 1982. Μεταξύ άλλων εργάστηκε στην ΕΡΤ, στον ΣΚΑΪ, στο ΣΤΑΡ, στο ΑΛΤΕΡ, στους ραδιοσταθμούς ΣΚΑΪ, ΝΙΤΡΟ, Alpha, Flash και στις εφημερίδες Καθημερινή, Αυγή, Ελεύθερος Τύπος κλπ. Είναι παντρεμένος και έχει τέσσερα παιδιά.