Το Ποντίκι
του Σταύρου Χριστακόπουλου
Αυτό το προσχέδιο συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και δανειστών, που «έσκασε» στην ιστοσελίδα του «Βήματος» είναι μια πλήρης επιβεβαίωση του σχεδίου συμφωνίας που είχε αποκαλύψει το«Ποντίκι» στις 7 Μαΐου.
Οι πολύ συγκεκριμένες αναφορές που περιέχονται στο δημοσίευμα του «Βήματος» μάλιστα δείχνουν ότι το σχέδιο της Κομισιόν έχει εξελιχθεί αρκετά κατά το διάστημα μεταξύ των δύο δημοσιευμάτων, ωστόσο δεν είναι σαφές με πόση ασφάλεια μπορεί η συγκεκριμένη δημοσίευση να συσχετιστεί ευθέως με τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς Ντε Γκίντος και του επιτρόπου επί των Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων Πιερ Μοσκοβισί.
Ωστόσο το κλίμα είναι καταφανώς διαφορετικό συγκριτικά με ό,τι ζούσαμε τις τελευταίες εβδομάδες:
● Ο επίτροπος Μοσκοβισί, μιλώντας στο Βερολίνο, είπε ότι στη διαπραγμάτευση με την Ελλάδα σημειώνεται πρόοδος σημαντική και επί της ουσίας, ωστόσο χρειάζεται επιτάχυνση, διότι ο χρόνος δεν περισσεύει.
● Ο ΥΠΟΙΚ της Ισπανίας – εκλεκτός του Σόιμπλε για την ανάληψη της επόμενης προεδρίας του Eurogroup και από τους «σκληρούς» της παρέας – δήλωσε την αισιοδοξία του ότι τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων δανειστών της.
● Η Κομισιόν, μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου συμφωνίας, σε ανακοίνωσή της δηλώνει άγνοια, αλλά χωρίς να διαψεύδει.
● Η εκπρόσωπος Τύπου της Ε.Ε. Ανίκα Μπράιντχαρτ ανέφερε στο Twitter ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε καλό δρόμο και προχωρούν για την επίτευξη της τελικής συμφωνίας.
● Μια μέρα νωρίτερα, την Κυριακή, ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, μέσω της Bild, άρχιζε την προετοιμασία της γερμανικής κοινής γνώμης για το ενδεχόμενο ενός τρίτου πακέτου προς την Ελλάδα.
Διευκόλυνση πρώτη
Από την ανάγνωση του κειμένου – πέρα από τα προφανή, αλλά και πριν από το όποιο εις βάθος ρεπορτάζ – προκύπτει ότι η Κομισιόν έχει συντάξει ένα σχέδιο συμφωνίας το οποίο ξεκλειδώνει τη χρηματοδότηση από τον Ιούνιο, χωρίς να βάζει πολύ δύσκολα προβλήματα στην κυβέρνηση και τη συνοχή της, αλλά με μεγάλη έμφαση στην αποφυγή ενός δημοσιονομικού εκτροχιασμού.
Γι’ αυτόν τον λόγο το πρωτογενές πλεόνασμα που απαιτείται για το 2015 πέφτει στο 0,75%. Είναι προφανές ότι, όσα μέτρα και αν ελάμβανε η κυβέρνηση, θα ήταν αδύνατον να αποφέρουν όσα θα απαιτούσε η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Διευκόλυνση δεύτερη
Η τελική συμφωνία πάει για το φθινόπωρο, όπως είχε αποκαλύψει το «Ποντίκι», μαζί με όλα τα δύσκολα (ασφαλιστικό, εργασιακά), και θα καλύπτει και το 2018. Στο μεν ασφαλιστικό είναι άγνωστη η κατάληξη, αλλά στα εργασιακά θα ληφθεί υπ’ όψιν η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας. Στο συνολικό πακέτο μεταρρυθμίσεων θα ληφθούν υπ’ όψιν οι μεταρρυθμίσεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες πολιτικά θα παραπέμπουν στην έξοδο από τη «λογική» του ΔΝΤ και θα προσδιορίζουν – σύμφωνα τουλάχιστον με την κυβερνητική επιχειρηματολογία – την είσοδο στη «μεταμνημονιακή» εποχή.
Διευκόλυνση τρίτη
Ως πρώτη προϋπόθεση για το ξεκλείδωμα της χρηματοδότησης περιγράφεται η λήψη μέτρων ύψους 5 δισ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο, ώστε να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό της διετίας 2015 - 2016 και να υπηρετηθούν οι χαμηλότεροι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα. Από αυτά τα μέτρα:
● Η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ (η οποία, επειδή θα εφαρμοστεί μετά το καλοκαίρι, δεν θα περιλάβει τη φετινή τουριστική περίοδο) προβλέπει την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή 18% για συναλλαγές μετρητά και 15% για συναλλαγές με κάρτα και τη διατήρηση του χαμηλού συντελεστή 6,5%. Προφανής ο στόχος για αύξηση της φορολογητέας ύλης και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής με μπόνους για τον καταναλωτή.
● Η μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις και η παραπομπή του θέματος στη μεγάλη συμφωνία, στο πλαίσιο της μεγάλης διαπραγμάτευσης για το ασφαλιστικό, του οποίου τη μεταρρύθμιση εξήγγειλε χθες ο Σκουρλέτης, αποτελούν πολιτικό μπόνους στην κυβέρνηση σε αυτή τη φάση.
● Θεωρούνται ως προαπαιτούμενα δύο αμιγώς θεσμικά μέτρα, τα οποία δεν προκαλούν πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση σε αυτή τη φάση: η ανεξαρτητοποίηση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και η δημιουργία του Δημοσιονομικού Συμβουλίου ως ανεξάρτητης αρχής.
● Στα αυτά 5 δισ. περιλαμβάνονται τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος δεν χρειάζεται να ψηφιστεί.
● Η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης – στο πλαίσιο του πακέτου Γιούνκερ – εμφανίζει την κυβέρνηση πιστή σε μια από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις της και μάλιστα εξόδοις της Κομισιόν.
Διευκόλυνση τέταρτη
Το περιεχόμενο αυτού του σχεδίου συμφωνίας είναι πολύ ελαφρύτερο από την αξιολόγηση του μνημονίου – και ως εκ τούτου προκάλεσε την αντίδραση του ΔΝΤ, το οποίο θύμωσε και δεν προτίθεται να καταβάλει τη δική του δόση των 3,6 δισ. ευρώ. Ωστόσο αυτός είναι ο βασικός πολιτικός όρος για να καταφέρει η κυβέρνηση να περάσει τη συμφωνία από τη Βουλή χωρίς σοβαρές απώλειες.
Το παλούκι
Το δυσκολότερο σημείο της συμφωνίας είναι η αύξηση της έκτακτης εισφοράς στα ετήσια εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ, με επαναφορά στα επίπεδα πριν από τη μείωση που είχε γίνει από την κυβέρνηση Σαμαρά. Αυτό σημαίνει ότι τη νύφη θα πληρώσει όποιος έχει μισθός από 1.508 ευρώ τον μήνα και άνω.
Εξίσου δύσκολη πολιτικά είναι η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίθεται ότι θα καταργούσε. Όσο για τον ΦΠΑ του 18% (15% με κάρτα) και του 7%, πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποια προϊόντα και υπηρεσίες θα περιληφθούν σε κάθε κατηγορία.
Είναι έγκυρο αυτό το σχέδιο;
Στο σχέδιο συμφωνίας καταγράφεται ότι υπάρχει «ταύτιση απόψεων για τις τράπεζες και τα κόκκινα δάνεια». Δεδομένου ότι η Κομισιόν δεν έχει καμιά αρμοδιότητα να συμφωνεί ή να διαφωνεί για την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος, είναι προφανές ότι το σχέδιο αυτό πέρασε από διαβούλευση και με την ΕΚΤ.
Δεδομένου επίσης ότι καταγράφονται και οι διαφωνίες του ΔΝΤ, είναι προφανές ότι το σχέδιο αυτό πέρασε και από το ΔΝΤ, συνεπώς δεν πρόκειται για μια ιδέα της Κομισιόν που συνιστά αέρα κοπανιστό, αλλά για πρόταση που συζητήθηκε από το σύνολο των θεσμών των δανειστών – δηλαδή ολόκληρης της παλαιάς τρόικας. Συνεπώς, κατά τις ενδείξεις, πρόκειται για ένα έγκυρο σχέδιο.
Σε αυτό συνηγορεί και η απουσία διάψευσης για την ύπαρξή του από την Κομισιόν.
Έμμεση αναγγελία αναδιάρθρωσης του χρέους
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του «Βήματος», οι ενστάσεις του ΔΝΤ συμπυκνώνονται στο ότι η πρόταση της Κομισιόν «είναι πολύ διαφορετική από το τρέχον πρόγραμμα (μνημόνιο)», συνεπώς δεν συνιστά την αξιολόγηση του μνημονίου όπως την εννοεί το ΔΝΤ: «Πρόκειται για έναν νέο οδικό χάρτη, με πολύ λίγες λεπτομέρειες για μέτρα και πολιτικές που χρειάζονται καινούργιες μελέτες. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι “οπισθοβαρής”, δηλαδή μεταφέρεται στο μέλλον».
Το πιο ενδιαφέρον όμως βρίσκεται στην απάντηση της Κομισιόν, η οποία λέει συμπερασματικά ότι προφανώς το ΔΝΤ «δεν θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα» (άρα από τη δόση των 7,2 δισ. αφαιρούνται τα 3,6), «αλλά ταυτόχρονα (το ΔΝΤ) δεν θα διατυπώνει δημόσια τις ενστάσεις του».
Στη βάση αυτή οι Ευρωπαίοι «εισηγούνται την ανάληψη της στήριξης της χώρας μας από το EFSF». Αυτό σημαίνει την εξαγορά του χρέους της Ελλάδας προς το ΔΝΤ εκ μέρους του ευρωπαϊκού μηχανισμού – και πιθανότατα τη μετακύλισή του στο απώτερο μέλλον, όπως περιγράφεται στο σχέδιο σύμφωνα με την αποκάλυψη που είχε κάνει το «Ποντίκι» στις 7 Μαΐου.
Η γερμανική έγκριση
Αυτή η συμφωνία, αν τελικά καταλήξει σύμφωνα με τις περιγραφές του «Ποντικιού» και του «Βήματος», θα ήταν πολύ καλή για την κυβέρνηση, ύστερα από τα... σαράντα κύματα από τα οποία έχει περάσει η διαπραγμάτευση. Όμως, ας μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Η βασική προϋπόθεση είναι αυτό το σχέδιο να έχει εγκριθεί και από τη Γερμανία, η οποία είναι το αδιαμφισβήτητο αφεντικό της ευρωζώνης.
Αν ήδη έχει περάσει από το σύνολο των θεσμών, όπως υποθέσαμε προηγουμένως, τότε αυτό είναι σχεδόν απίθανο να μην βρίσκεται εις γνώσιν της Γερμανίας. Οι επόμενες μέρες θα μας δείξουν τι τελικά ισχύει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου