Κυριακή 10 Μαΐου 2015

Η μάχη των μαχών (β)-analyst.gr

analyst

Οι Η.Π.Α., με τη στρατηγική της καμένης γης,  δεν έχουν να χάσουν τίποτα εάν καταστραφεί η Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη πάρα πολλά – αφού εκατομμύρια ένοπλοι πεινασμένοι θα εισέβαλλαν στη Ρωσία και στην ΕΕ, εγκληματώντας για να επιβιώσουν  

«Στρατηγική με τακτικούς ελιγμούς, είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για τη νίκη. Τακτικοί ελιγμοί χωρίς στρατηγική, είναι ο θόρυβος πριν την ήττα». (Sun Tzu).
.

Ανάλυση

Όπως έγραψα στο πρώτο μέρος του κειμένου (ανάλυση), η υπερδύναμη δεν κυβερνάται από ηλιθίους – οπότε αντιλαμβάνεται πολύ καλά τη δύσκολη οικονομική και γεωπολιτική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται. Κατανοεί επίσης πως η Ρωσία δεν σχεδιάζει να της δημιουργήσει προβλήματα, ενώ είναι πράγματι διατεθειμένη να συνεργασθεί μαζί της, αρκεί αυτή η συνεργασία να είναι σε ισότιμο επίπεδο – όχι όπως η αντίστοιχη με την Ευρώπη, η οποία έχει αποδεχθεί την υποτέλεια της, ακόμη και σε επιχειρηματικό πλαίσιο (συμφωνίες TTIP,TISA).
Η συνεργασία όμως αυτή δεν είναι καθόλου αποδεκτή από τις Η.Π.Α. – επειδή η πολιτική και οικονομική ελίτ τους έχουν συνηθίσει την ιδιότητα τους, ως οι ιδιοκτήτες του πλανήτη, τουλάχιστον τα τελευταία 25 χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αδυνατούν δε να κατανοήσουν πώς είναι δυνατόν να αμφισβητήσει κανείς τα «βασιλικά» τους προνόμια – ενώ, σε αντίθεση με τη Ρωσία, θεωρούν τον πόλεμο ως ζωτικής σημασίας για τις ίδιες, ειδικά επειδή ο πόλεμος είναι αρχικά ένας αγώνας για την κατάκτηση πόρων.
Συνήθως δε ο νικητής είναι αυτός που κερδίζει τους περισσότερους πόρους, εξασφαλίζοντας έτσι τη δυνατότητα να κινητοποιήσει τελικά περισσότερα στρατεύματα, πλοία και αεροπλάνα – ενώ, ακόμη και αν βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα με μία τακτική νίκη στο πεδίο του πολέμου.

Επειδή τώρα οι πυρηνικές δυνάμεις δεν μπορούν να αντιπαρατεθούν κατά πρόσωπο, οι μάχες για την έμμεση κατάκτηση πόρων και συμμάχων είναι υψίστης σημασίας – όπου όμως η Ρωσία ευρίσκεται σε καλύτερη θέση, αφού οι χώρες που ευθυγραμμίζονται μαζί της ελέγχουν περίπου το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τα δύο τρίτα του πληθυσμού του πλανήτη, καθώς επίσης τα τρία τέταρτα της επιφανείας του.
Επομένως, οι Η.Π.Α., με συμμάχους ουσιαστικά μόνο την ΕΕ, την Ιαπωνία, τον Καναδά και την Αυστραλία,είναι υποχρεωμένες να δράσουν άμεσα, αφού αρνούνται να αποδεχθούν τη συνεργασία της Ρωσίας(οπότε και των συμμάχων της) σε ισότιμο επίπεδο – έχοντας τις παρακάτω βασικές επιλογές τακτικής:
.

Η πρώτη επιλογή

Η πρώτη «τακτική επιλογή» ήταν αυτή που προσπάθησαν να εφαρμόσουν οι Η.Π.Α., προκαλώντας την κρίση στην Ουκρανία με τη βοήθεια της υποτελούς τους Γερμανίας – μία προσπάθεια ουσιαστικά να αναγκάσουν τη Ρωσία να διαλέξει μεταξύ μίας κακής κατάστασης, καθώς επίσης μίας χειρότερης (το μη χείρον βέλτιστο).
(α) Η κακή κατάσταση: Εν προκειμένω, η Ρωσία θα υποχρεωνόταν να αποδεχθεί ένα ναζιστικό κράτος στα σύνορα της, με αποτέλεσμα τη δραματική απώλεια του διεθνούς κύρους της, καθώς επίσης της εμπιστοσύνης των συμμάχων της – οπότε θα έχανε την υποστήριξη τους ενώ, μετά από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα, θα γινόταν ευάλωτη σε εσωτερικές και εξωτερικές εχθρικές δυνάμεις, φιλικά διακείμενες στις Η.Π.Α., χωρίς καμία δυνατότητα επιβίωσης.
(β) Η χειρότερη κατάσταση: Από την άλλη πλευρά, εάν η Ρωσία αντιδρούσε στέλνοντας στρατό στην Ουκρανία, με στόχο την ανατροπή της πραξικοπηματικής κυβέρνησης της, η οποία θα αντικαθιστούταν από τη νόμιμα εκλεγμένη, θα προκαλούσε την οργή όλων των χωρών – οι οποίες θα την κατηγορούσαν για επίθεση εναντίον ενός ανεξάρτητου κράτους, καθώς επίσης για τη βίαιη καταστολή μίας λαϊκής επανάστασης.
Παράλληλα, θα αποδοκιμαζόταν εκ μέρους των Ουκρανών Πολιτών, οπότε θα υποχρεωνόταν να δαπανά συνεχώς περισσότερους πόρους (οικονομικούς, στρατιωτικούς, πολιτικούς και διπλωματικούς), για να διατηρεί μία δική της κυβέρνηση στο Κίεβο – αφού, κάτω από τέτοιες συνθήκες, δεν θα μπορούσε να επιβιώσει καμία άλλη. 
Τελικά όμως, ο Putin κατάφερε να αποφύγει την παγίδα και το δίλλημα, μη εισβάλλοντας άμεσα στηνΟυκρανία και διατηρώντας ένα κίνημα αντίστασης εναντίον της κυβέρνησης, στην ανατολική πλευρά της χώρας – με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν οι Η.Π.Α. να δαπανήσουν χρήματα για τη διατήρηση του καθεστώτος του Κιέβου (ΔΝΤ, ευρωπαϊκά κονδύλια), το οποίο είναι καταδικασμένο να αποτύχει, ενώ η Ρωσία παρέμεινε στο περιθώριο, με ειρηνευτικές προτάσεις.
.

Η δεύτερη επιλογή

Πρόκειται για τη γνωστή τακτική του «καμένου εδάφους» κατά την οποία, ότι δεν μπορεί να καταληφθεί από τον εχθρό πρέπει να καταστραφεί όσο το δυνατόν περισσότερο – έτσι ώστε η νίκη του εχθρού, ακόμη και «στα σημεία», να αποδειχθεί πιο δαπανηρή από την ήττα του.
Στα πλαίσια αυτά, οι Η.Π.Α. έχουν σταματήσει να βοηθούν την Ουκρανία οικονομικά (η «βοήθεια» του ΔΝΤ χορηγείται έναντι πολλαπλών ανταλλαγμάτων, όπως διαπιστώθηκε από την Ελλάδα, καθώς επίσης απόπολλές άλλες χώρες), διατηρώντας απλά μία «πολιτική ρητορική βοήθειας» - ενώ παράλληλα ενθαρρύνουν την κυβέρνηση της να διευρύνει τον εμφύλιο πόλεμο, σε όλη την έκταση της χώρας.
Ο υπόγειος στόχος τους είναι η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη καταστροφή των υποδομών της Ουκρανίας, έτσι ώστε ο πληθυσμός της να οδηγηθεί στα κατώτατα όρια της επιβίωσης – με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε ένα σύνολο εκατομμυρίων πεινασμένων ανθρώπων, απελπισμένων και βαριά οπλισμένων, οι οποίοι θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο για την απόκτηση τροφίμων ή άλλων βασικών προϊόντων διαβίωσης.
Για να σταματήσουν τώρα αυτές οι αιματηρές συγκρούσεις, θα πρέπει να ακολουθήσει μία μαζική διεθνής στρατιωτική επέμβαση – αφού η πολιτοφυλακή από μόνη της δεν θα μπορεί να τα καταφέρει. Θα απαιτηθούν επί πλέον τεράστια ποσά χρημάτων, για να τραφεί ο πληθυσμός, καθώς επίσης για να ανοικοδομηθεί η Ουκρανία – έως ότου αποκτήσει τη δυνατότητα να επιβιώνει από μόνη της.
Ο πρόεδρος Putin αντιλαμβάνεται βέβαια την παγίδα, γνωρίζοντας πως ένα μεγάλο μέρος του κόστους θα πρέπει να αναληφθεί από τη Ρωσία – ένα ενδεχόμενο που θα την εξαντλούσε οικονομικά, ενώ είναι πολύ πιθανόν να μην αρκούσαν οι πόροι που διαθέτει.
Η Ουκρανία συνορεύει με τη Ρωσία, οπότε δεν θα μπορούσε να ευρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, χωρίς να την επηρεάζει - ενώ ζουν αρκετοί Ρώσοι στην επικράτεια της, τους οποίους ο πρόεδρος Putin δεν θα είχε τη δυνατότητα να εγκαταλείψει στη μοίρα τους, εισπράττοντας την «απόρριψη» του δικού του λαού.
Ως εκ τούτου, ο δικός του στόχος είναι να μην οδηγηθεί η Ουκρανία σε μία κατάσταση που θα είναι αδύνατον να ελεγχθεί από την ίδια – οπότε είναι απαραίτητη η ελαχιστοποίηση των απωλειών και της καταστροφής. Πρέπει λοιπόν να καταφέρει να διασώσει το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας της, καθώς επίσης τις υποδομές των μεγάλων πόλεων – έτσι ώστε να επιβιώσει ο πληθυσμός, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια ο ίδιος την αποκατάσταση της τάξης και την εκδίωξη της ακροδεξιάς κυβέρνησης του Κιέβου.

Η Ευρώπη

Στο σημείο αυτό, εμφανίζεται ως σύμμαχος της Ρωσίας η ΕΕ, την οποία προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν οι Η.Π.Α. εφαρμόζοντας την πρώτη επιλογή τους – με τη μορφή της διάθεσης πόρων για τη διάσωση της Ουκρανίας από τη χρεοκοπία.
Με δεδομένο δε το ότι, οι Η.Π.Α. δεν έχουν να χάσουν τίποτα εάν καταστραφεί η Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη πάρα πολλά (εκατομμύρια ένοπλοι πεινασμένοι θα εισέβαλλαν όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και στην ΕΕ, διακινώντας ναρκωτικά, διενεργώντας λαθρεμπόριο όπλων, κορυφώνοντας τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των πάντων, εγκληματώντας για να επιβιώσουν κοκ.), είναι υποχρεωμένη να συμμαχήσει με τη Ρωσία – για την από κοινού αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος.
Η Ευρώπη βέβαια δεν θέλει να συγκρουσθεί με τις Η.Π.Α., αλλά φοβάται απεριόριστα μία ενδεχόμενη καταστροφή της Ουκρανίας – γεγονός που αιτιολογεί την αντίδραση της στο θέμα της επιβολής νέων κυρώσεων στη Ρωσία, καθώς επίσης τις συνεχείς προσπάθειες του Γάλλου προέδρου, σε συνεργασία με την καγκελάριο, για την επίτευξη ενός συμβιβασμού στην Ουκρανία. Μίας ανακωχής εάν όχι ειρήνης.
Η ΕΕ γνωρίζει βέβαια πως εάν τυχόν ξεσπάσει πυρκαγιά στην Ουκρανία, θα καεί γρήγορα τόσο η χώρα αυτή, όσο και η ίδια – ενώ εάν καταστεί αξιόπιστος εταίρος των Η.Π.Α., υπογράφοντας τις συμφωνίες (TTIP, TISA) και αποφεύγοντας να συμμαχήσει με τη Ρωσία, τότε η υπερδύναμη θα τηρήσει τουλάχιστον μία ουδέτερη στάση.Διαφορετικά η Ευρώπη είναι βέβαιη πως οι Η.Π.Α. δεν θα διστάσουν να τροφοδοτήσουν την πυρκαγιά – καίγοντας τα χλωρά (την ίδια ως σύμμαχο), μαζί με τα ξερά (Ρωσία).
Της είναι φυσικά σαφές πως το ξεκίνημα εσωτερικών αναταραχών και διακρατικών πολέμων, σε μία ήπειρο γεμάτη από όλα τα είδη όπλων, με πάνω από 500.000.000 ανθρώπους, θα είναι πολύ χειρότερο από έναν εμφύλιο πόλεμο στην Ουκρανία – ενώ οι Η.Π.Α. έχουν τον ατλαντικό που τις διαχωρίζει, ενδεχομένως δε ακόμη και η Μ. Βρετανία είναι ασφαλής, αφού θα μπορούσε να αποκλείσει τα θαλάσσια σύνορα της.
.

Η Ρωσία

Προφανώς μία τέτοια πυρκαγιά δεν θα συνέφερε καθόλου τη Ρωσία, μεταξύ άλλων επειδή θα μπορούσε να επεκταθεί και στην Ασία – πόσο μάλλον όταν τα εδάφη από τα Καρπάθια έως το Δνείπερο συνεχίζουν να σιγοκαίουν. Επομένως, ο στόχος του Putin είναι διττός: αφενός μεν να προλάβει να σταματήσει τις αρνητικές συνέπειες μίας πυρκαγιάς στην Ουκρανία, αφετέρου να αποφύγει μία σύγκρουση με την Ευρώπη.
Επειδή είναι όμως αδύνατον να αποφευχθούν εντελώς και τα δύο, αφού οι Η.Π.Α. είναι σε θέση να προκαλέσουν μία ευρύτερη πυρκαγιά εάν το θελήσουν, η μοναδική δυνατότητα της Ρωσίας επικεντρώνεται στο να είναι σε θέση να σβήσει γρήγορα όποια φωτιά προκληθεί, διασώζοντας ότι είναι περισσότερο πολύτιμο.
Στα πλαίσια αυτά, ο Ρώσος πρόεδρος θεωρεί τη διατήρηση της ειρήνης ως παράγοντα ζωτικής σημασίας για τη χώρα του – επειδή η ειρήνη θα μπορούσε να καταστήσει δυνατή την επίτευξη του παραπάνω στόχου του, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Εάν όμως πεισθεί πως η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί, τότε θα αναγκαστεί να επιλέξει τον πόλεμο – έτσι ώστε να τελειώσει με το πρόβλημα όσο το δυνατόν γρηγορότερα, πριν ακόμη αναλωθούν όλες του οι δυνάμεις.
Δυστυχώς για την ήπειρο μας, υπάρχει ένα βασικό στοιχείο, το οποίο συνηγορεί υπέρ του πολέμου και το οποίο δεν υπήρχε πριν: η ρωσική κοινή γνώμη, η ρωσική κοινωνία δηλαδή, η οποία αποζητά τη νίκη και την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων – μεταξύ άλλων για τις οδυνηρές συνέπειες της οικονομικής επίθεσης που δέχθηκε στο βιοτικό της επίπεδο, καθώς επίσης για τους θανάτους των Ρώσων που διαμένουν στην Ουκρανία. Απαιτεί λοιπόν τουλάχιστον την καθαίρεση και την τιμωρία της ακροδεξιάς κυβέρνησης του Κιέβου – χωρίς την οποία δεν πρόκειται να συμβιβαστεί με τίποτα άλλο.
Με δεδομένο δε το ότι το ρωσικό καθεστώς, αν και δεν είναι αμιγώς δημοκρατικό, δεν είναι απολυταρχικό, η κοινή γνώμη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο – με την έννοια πως ο πρόεδρος Putin μπορεί να διατηρήσει τη θέση του, ως ο ακρογωνιαίος λίθος του συστήματος, μόνο εφόσον έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας του πληθυσμού. 
Εάν ο πρόεδρος χάσει την υποστήριξη των Ρώσων, επειδή δεν θα έχει την αποφασιστικότητα που απαιτούν οι Πολίτες, καθώς επίσης η ελίτ της χώρας του, τότε το σύστημα που έχει ο ίδιος δημιουργήσει θα πάψει να είναι σταθερό – οπότε η μοναδική λύση του είναι η απομάκρυνση της κυβέρνησης της Ουκρανίας η οποία, ακόμη και αν επιτευχθεί διπλωματικά, θα πρέπει να είναι σαφής και αδιαμφισβήτητη. Εναλλακτικά η εισβολή και η προσάρτηση της ανατολικής Ουκρανίας στη Ρωσία, κατά το παράδειγμα της Κριμαίας – η οποία όμως θα μπορούσε να σημάνει το ξεκίνημα του τρίτου παγκοσμίου πολέμου.
Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες του προέδρου Putin ή από τα συμφέροντα της Ρωσίας, δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα από το να υποστηρίξει την κοινή γνώμη, για να υποστηριχθεί στη συνέχεια από αυτήν – ενώ ο ίδιος έχει την απαιτούμενη εξυπνάδα για να το καταλάβει.
.

Επιμύθιο

Όπως τόνισα στην αρχή του κειμένου, η κυβέρνηση της υπερδύναμης δεν είναι ανόητη – οπότε κατανοεί τόσο τη θέση του Ρώσου προέδρου, όσο και τις επιλογές της. Υιοθετώντας λοιπόν την ίδια «στρατηγική της ειρήνης»,έδωσε την εντολή στο ΝΑΤΟ να αποκαταστήσει την απ’ ευθείας επικοινωνία με το ρωσικό στρατό - μετά από ένα σχετικά μακρόχρονο διάλειμμα.
Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, επιδόθηκαν στη ρωσική πλευρά, υπό συνθήκες μυστικότητας, νούμερα επικοινωνίας με το ΝΑΤΟ (κόκκινα τηλέφωνα) – όπως συνέβη μεταξύ των Η.Π.Α. και της Σοβιετικής Ένωσης, μετά την κρίση της Κούβας το 1962.
Λίγες ημέρες πριν ο Ρώσος πρόεδρος είχε διαμηνύσει πως επιδιώκει τη χαλάρωση των σχέσεων της χώρας του με την υπερδύναμη – ενώ οι Η.Π.Α. αντέδρασαν παραδόξως πολύ ήπια, όσον αφορά την απόφαση της Ρωσίας να εφοδιάσει με αμυντικά πυραυλικά συστήματα το Ιράν.
Αντίθετα, η ΕΕ ευρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με τη Ρωσία, με κριτήριο τις τρέχουσες  διαδικασίες εναντίον της Gazprom – όπου κατηγορεί τον όμιλο για την χρέωση πολύ υψηλών τιμών στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς επίσης για την παρεμπόδιση του ανταγωνισμού. Μετά δε την απειλή της ΕΕ για την επιβολή προστίμου, η Ρωσία απάντησε με την ανακοίνωση κυρώσεων εκ μέρους της.
Η ενεργειακή σύγκρουση βέβαια της ΕΕ με τη Ρωσία συμφέρει τις Η.Π.Α., επειδή εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τη βιομηχανία σχιστολιθικού αερίου – η οποία ελπίζει να κερδίσει την Ευρώπη ως πελάτη, αφού διαφορετικά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει με το υψηλό κόστος εξόρυξης που έχει. Ενδεχομένως λοιπόν να είναι αυτός ο λόγος της εκεχειρίας – η οποία θα έχει αναμφίβολα ημερομηνία λήξης, όπως όλες οι προηγούμενες.
ΣυγγραφέαςΑλέξης ΖακυνθινόςSenior Analyst (Geopolitics)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου