Η Αναδιάρθρωση Θέμα Επιβίωσης Και Κοινής Οικονομικής Λογικής

analitis

Πριν λίγες ημέρες η οικονομολόγος και πρώην βουλευτής Έλενα Παναρίτη έδωσε μία αξόλογη συνέντευξη στο Bloomberg. Με την ευγενική της άδεια τη μεταφράσαμε και την παρουσιάζουμε στο www.analitis.gr. Η συνέντευξη δόθηκε πριν την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών και αυτό έχει τη δική του σημασία. Η Έλενα Παναρίτη μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους θεωρούσε βέβαιο πως η Ελλάδα θα οδηγηθεί πολύ σύντομα σε εκλογές, αλλά και πως ό,τι κι αν συμβεί θα παραμείνει στο ευρώ, ενώ έκανε εκτενή αναφορά και στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης χρέους.

BLOOMBERG: Καλημέρα. Σε ό,τι αφορά στις δικές σας προσδοκίες, εκτιμάτε πως ο κ. Σαμαράς θα

αποτύχει στην εκλογή του υποψηφίου του Προέδρου της Δημοκρατίας; Αυτό λένε οι

περισσότεροι;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Έτσι πιστεύω, ναι. Φοβάμαι πως δεν θα δεν θα έχουμε τον απαραίτητο αριθμός

ψήφων, δε θα συγκεντρωθούν αρκετά μέλη του κοινοβουλίου ώστε να έχουμε εκλεγμένο πρόεδρο

στις 29 Δεκεμβρίου, και αυτό θα σημαίνει πως στις 25 Ιανουαρίου θα έχουμε εθνικές εκλογές.

BLOOMBERG: Ποιος θα κερδίσει αυτές τις εκλογές;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Το νούμερο ένα κόμμα, που έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, φαίνεται πως είναι ο

ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ευρωπαϊκή Αριστερά, όπως προτιμώ να τον αποκαλώ, και όχι η

ριζοσπαστική Αριστερά, γιατί έχουμε και κόμμα ριζοσπαστικής Αριστεράς, το οποίο λαμβάνει μόνο

3 έως 4 τοις εκατό των ψήφων, και δεν είναι υπέρ της Ευρώπης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπέρ της Ευρώπης,

και εμείς τον αποκαλούμε ευρωπαϊκή Αριστερά.

BLOOMBERG: Εντάξει. Ο κ. Τσίπρας έχει ξεκαθαρίσει στο παρελθόν ότι θα ήθελε σε σημαντικό

βαθμό να επαναδιαπραγματευτεί τα χρέη της Ελλάδας. Τώρα, αφού είδαμε την ας-την-πούμε

αναδιοργάνωση του χρέους που πραγματοποιήθηκε, κι έχουμε ένα μεγάλο μέρος αυτού του

χρέους να βρίσκεται στα χέρια διαφόρων κυβερνήσεων στην Ευρώπη, ποιες είναι οι πιθανότητες

του κ. Τσίπρα να πετύχει κάποιου είδους αναδιοργάνωση χρέους ξανά;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Εννοείτε αναδιάρθρωση χρέους, ναι. Ολόκληρο το πρόγραμμά του έχει να κάνει με

αναδιάρθρωση χρέους. Ολόκληρο το πρόγραμμά του έχει να κάνει με τη μέγιστη δυνατή μείωση

του επίσημου χρέους, και η αλήθεια είναι πως οι αγορές κάνουν λόγο για «παγίδα» στο χρέος της

Ελλάδας, και ρεαλιστικά μιλώντας είναι πολύ λίγες οι πιθανότητες της Ελλάδας να μπορέσει να

διαχειριστεί την αποπληρωμή αυτού του ποσού εντός του χρόνου ωρίμανσης, στον οποίο το χρέος

προβλέπεται να τερματιστεί.

Πιστεύω λοιπόν πως θα υπάρξει σοβαρή συζήτηση περί αναδιάρθρωσης χρέους, και το ερώτημα

είναι αν (ο κ. Τσίπρας) θα το κάνει αμέσως μετά την εκλογική του νίκη, θα το κάνει μετά από

λίγους μήνες ή μετά από λίγες εβδομάδες. Νομίζω πως θα το κάνει μετά από λίγες εβδομάδες.

BLOOMBERG: Όταν ο Πέτρος Χριστοδούλου οργάνωσε την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους

της Ελλάδας, του πήρε πολύ περισσότερο χρόνο. Τι σας κάνει να πιστεύετε πως (ο κ. Τσίπρας) θα

το κάνει πιο γρήγορα;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Αυτό που λέω είναι ότι εάν εκλεγεί (ο κ. Τσίπρας), που θα εκλεγεί, και εάν καταφέρει

να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς κάποιο συνασπισμό με άλλα κόμματα, να δημιουργήσει αυτόνομη

κυβέρνηση, τότε θα μιλήσει για αναδιάρθρωση χρέους, η οποία θα περιλαμβάνεται και διαγραφή

χρέους, και αυτό θα συμβεί αμέσως μετά την εκλογή του. Θα ξεκινήσει αυτές τις συζητήσεις. Ή θα

το κάνει ένα έως ενάμιση μήνα αργότερα. Ο λόγος της καθυστέρησης θα έχει να κάνει με το

γεγονός ότι ακόμη εξαρτόμαστε από το δάνειο διάσωσης. Ακόμη περιμένουμε μία από τις

εκταμιεύσεις μας.

Το τεχνικό ζήτημα είναι εάν θα λάβουμε την εκταμίευση και θα περάσουμε άλλο ένα κύμα μέτρων

λιτότητας και μετά θα μιλήσουμε για αναδιάρθρωση χρέους, ή θα τη συζητήσουμε πριν; Αυτό,

νομίζω, είναι ένα είδος παγίδας, ένα είδος τεχνικής παγίδας, την οποία εξετάζει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτήν

την ώρα καθώς μιλάμε.

BLOOMBERG: Πιστεύετε πως θα υπάρξει κάποιος πρόθυμος συμμέτοχος στην άλλη πλευρά του

τραπεζιού για αυτήν την αναδιάρθρωση χρέους; Αυτήν τη φορά δεν έχουμε δει να μεταδίδεται

(αυτή η πρόθεση) από την Ελλάδα σε άλλες περιφερειακές αγορές, και ίσως υπάρχει η αίσθηση σε

μέρη όπως η Φρανκφούρτη και το Βερολίνο πως και η υπόλοιπη ευρωζώνη θα τηρήσουν μία

σκληρή στάση αυτήν τη φορά.

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Όλοι έχουν τηρήσει σκληρές στάσεις από την πρώτη μέρα της ελληνικής κρίσης και της

κρίσης του ευρώ. Το ερώτημα είναι εάν έχει νόημα από οικονομική άποψη να συνεχίζουν να

υπερφορτώνουν τις χώρες με τόσο πολύ χρέος, και δεν είναι μόνο η Ελλάδα, είναι ολόκληρη η

ευρωζώνη. Το χρέος της ευρωζώνης είναι επίσης μη βιώσιμό, όπως και το ελληνικό χρέος.

Εάν πρόκειται να υπάρξει σοβαρή συζήτηση περί αναδιάρθρωσης χρέους, που πιστεύω πως θα

έπρεπε να υπάρξει, τότε θα έπρεπε επίσης να υπάρξει σοβαρή συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του

χρέους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του χρέους της ευρωζώνης, γιατί δεν είναι βιώσιμο για τις

υπόλοιπες χώρες του ευρώ. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουμε να μιλάμε για χρέος που

υπερβαίνει κατά περισσότερο από 100% το ΑΕΠ των μεγάλων ευρωπαϊκών παραγωγών…

BLOOMBERG: Υπάρχει ένα προβληματάκι εκεί, και αυτό είναι πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

ετοιμάζεται να θέσει σε κίνηση πρόγραμμα αγοράς των κρατικών χρεών στην Ευρώπη, κι εάν

υπάρχει εάν υπάρχει οποιοσδήποτε πιστοληπτικός κίνδυνος που σχετίζεται με κρατικά χρέη

μελών-κλειδιά της ευρωζώνης, τότε αυτό το πρόγραμμα δεν λειτουργεί. Αναρωτιέμαι λοιπόν εάν

αυτό θα περιορίσει τις πιθανότητες συζήτησης περί αναδιάρθρωσης του χρέους της Ελλάδας, γιατί

εάν ο πιστοληπτικός κίνδυνος συσχετιστεί με αυτές τις χώρες, αυτό θα κάνει πολύ δύσκολη τη

δουλειά της ΕΚΤ. Αυτήν τη στιγμή ο κίνδυνος είναι sovereign. Εάν μετατραπεί σε πιστοληπτικός,

τότε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν λειτουργεί.

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης είναι εξαιρετικά σημαντικό και θα πρέπει να

εφαρμοστεί παράλληλα με την αναδιάρθρωση χρέους. Εάν η αναδιάρθρωση του χρέους είναι

συντονισμένη, δεν υπάρχει … κίνδυνος. Η ποσοτική χαλάρωση πρέπει να συνδυαστεί με την

αναδιάρθρωση χρέους και έτσι την εννοούν όλοι.

Η κατάσταση είναι η εξής: Ο κόσμος μιλά για παράταση της ωρίμανσης του δημόσιου χρέους.

Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Και αυτό αναδιάρθρωση χρέους είναι. Το ερώτημα είναι εάν θα

πληρώσεις το χρέος σε 20 χρόνια ή σε 40 χρόνια. Αλλά το ζήτημα είναι πως η παρούσα καθαρή

αξία του χρέους πρέπει να είναι βιώσιμη. Αυτή είναι μία από τις μείζονες συζητήσεις που έχουμε

με το ΔΝΤ, και που το ΔΝΤ έχει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αλήθεια είναι λοιπόν πως δεν μπορείς

να έχεις ποσοτική χαλάρωση χωρίς αναδιάρθρωση χρέους.

BLOOMBERG: Νομίζεις πως οι Γερμανοί θα το δεχτούν αυτό;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Είναι θέμα επιβίωσης και κοινής οικονομικής λογικής. Είναι θέμα του πώς θα

συζητηθεί η κατάσταση. Δεν πρόκειται για εκβιασμό. Είναι μία κατάσταση η οποία θα πρέπει να

εξεταστεί από όλα τα κράτη-μέλη προκειμένου να βρεθεί μία κοινή λύση. Δεν πρόκειται για κάτι

που κάνει η μία χώρα παρά τη θέληση των άλλων χωρών.

BLOOMBERG: Δεν έχουμε μιλήσει για το μέλλον της Ελλάδας εντός της Ε.Ε. ακόμη. Διάβασα το

σχόλιό σας σήμερα το πρωί και ξεκαθαρίσατε πως η οποιαδήποτε έξοδος της Ελλάδας από το

ευρώ ή από την Ε.Ε. δεν είναι ρεαλιστική. Είστε 100% πεπεισμένη για αυτό;

ΠΑΝΑΡΙΤΗ: Περισσότερο από 100% πεπεισμένη. Δεν υπάρχει τέτοια πιθανότητα, ούτε καν νομικά,

και δεν υπάρχει τέτοια σκέψη.