Νέλλη Ανδρικοπούλου

Νέα Πολιτική

Tου Μελέτη Μελετόπουλου*

Η Ελλάδα δεν παράγει μόνον Λοβέρδους και Αρβανιτόπουλους, που μονοπωλούν τα «μήντια» και καταντά κανείς να νομίζει ότι η ελληνική κοινωνία είναι το συνονθύλευμα των αποτυχημένων πολιτευτών της και των «κομμένων κεφαλών» στα τηλεπαράθυρα. Παράγει επίσης, εκτός πολιτικής φυσικά, και σπουδαίους πνευματικούς ανθρώπους. Ένας τέτοιος ξεχωριστός άνθρωπος ήταν η Νέλλη Ανδρικοπούλου, που απεβίωσε πριν από λίγες μέρες.

Η Νέλλη ήταν εξαιρετική ζωγράφος, γλύπτρια και συγγραφέας. Γεννήθηκε το 1921 στην Κωνσταντινούπολη.Οι γονείς της ήταν εύποροι αστοί, ο πατέρας της αντιπρόσωπος μεγάλων ευρωπαϊκών εμπορικών οίκων.

Η οικογένεια μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1936. Η Νέλλη, όταν τελείωσε το σχολείο το 1939, γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών, όπου είχε δάσκαλο τον Τόμπρο. Επί Κατοχής ενεπλάκη, όπως και ο αδελφός της, στην Εθνική Αντίσταση, και το 1945 εντάχθηκε στην περίφημη ομάδα του «Mataroa», του πλοίου που μετέφερε στο Παρίσι ως υποτρόφους του Γαλλικού κράτους το άνθος της ελληνικής νεολαίας (Αρβελέρ, Μακρής,  Καστοριάδης, Παπαϊωάννου, Ξενάκης κ.ά.).

Αφού σπούδασε γλυπτική στο Παρίσι, στην Ecole des Beaux Arts, η Νέλλη γύρισε στη Ελλάδα την οποία λάτρευε. Το 1949 εξέθεσε για πρώτη φορά τα έργα της στην έκθεση του «Αρμού» στο Ζάππειο, με μεγάλη επιτυχία, μαζί με την Νάτα Μελά, στενή της φίλη μέχρι τέλους.

Το 1950 παντρεύτηκε τον μεγάλο σουρεαλιστή ζωγράφο Νίκο Εγγονόπουλο, με τον οποίο απέκτησε τον γυιό της Πάνο (από τον οποίο είχε και εγγόνια). Όταν χώρισε με τον Εγγονόπουλο το 1954, και μη έχοντας άλλους πόρους επιβίωσης, έγινε ξεναγός. Ήταν μία από τις πρώτες Ελληνίδες που άσκησαν αυτό το σπουδαίο πνευματικό και πολιτιστικό λειτούργημα, όπως το έβλεπε η Νέλλη. Σε αυτό το πεδίο εξελίχθηκε σε πραγματικά εμβληματική μορφή του ελληνικού μεταπολεμικού τουρισμού.

Εκτός από ζωγράφος και ξεναγός, η Νέλλη ήταν και συγγραφέας. Το βιβλίο της για τον Εγγονόπουλο [Επί τα ίχνη του Εγγονόπουλου, εκδ.Ποταμός, 2003] είναι πραγματική σπουδή μίας σπουδαίας καλλιτέχνιδας σ’ έναν κορυφαίο καλλιτέχνη, γραμμένη χωρίς ίχνος προσωπικής πικρίας ή προκατάληψης. Έγραψε και για την περιπέτεια του «Mataroa» ένα συναρπαστικό αφήγημα [Το ταξίδι του Ματαρόα, εκδ. Εστία, 1945]. Επίσης εξέδωσε και την ποιητική συλλογή Νοοπαίγνια [εκδ. Άγρα, 2006]. Η Νέλλη μετέφρασε επίσης δύσκολους ξένους συγγραφείς, όπως Χαίλντερλιν, Φόρστερ, Μπένγιαμιν κ.ά.

Η Νέλλη διατήρησε μέχρι τέλους άριστη υγεία και διαύγεια. Εξακολουθούσε, μέχρι τα 93 της χρόνια να είναι κοινωνικώτατη, να δειπνεί έξω με φίλους, να συμμετέχει σε εκδηλώσεις, να ταξιδεύει. Κάθε χρόνο έκανε διακοπές σε φίλους στην Επίδαυρο. Τα τελευταία χρόνια προβληματιζόταν για την πορεία της χώρας, και μου είχε εκμυστηρευτεί ότι ποτέ μετά την Κατοχή δεν ανησυχούσε τόσο πολύ.

Καλό ταξίδι και καλό κατευόδιο σε μία σπουδαία Ελληνίδα από αυτήν την στήλη.

*Διευθυντής της Νέας Πολιτικής (Δημοσιεύτηκε στο Kontra News)