Οι τράπεζες των πλουσίων μεγαλώνουν τη χρηματοπιστωτική φούσκα

tvxs

του Γιώργου Κολέμπα

Στο παρελθόν, οι κεντρικές τράπεζες ήταν οι φύλακες της διαχρονικής αξίας του χρήματος, θεματοφύλακες της καπιταλιστικής σταθερότητας. Όμως με τις τωρινές πολιτικές τους- λόγω της οικονομικής κρίσης και ιδίως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)- μεγιστοποιούν τον κίνδυνο της υπερβολής και της «φούσκας» στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενώ οι ενέργειές τους δεν έχουν κανένα όφελος για την πραγματική οικονομία. Η επεκτατική νομισματική τους πολιτική ευνοεί κυρίως τους πλούσιους σε χρηματοοικονομικά στοιχεία.

Στον «αγώνα» κατά της κρίσης και της οικονομικής ύφεσης, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου έχουν θέσει σε κυκλοφορία πακτωλούς χρημάτων. Με μείωση επιτοκίων, με δανεισμό και με αγορές τίτλων και ομολόγων, έχουν διοχετεύσει τεράστια ποσά στον κόσμο. Οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Ελβετίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ζώνης του Ευρώ, για παράδειγμα, έχουν αυξήσει και οι 5 μαζί κατά περίπου 7 τρισεκατομμύρια δολ. τον όγκο του κυκλοφορούντος σε παγκόσμιο επίπεδο χρήματος, από την αρχή της κρίσης.

Το διάγραμμα στην κεντρική φωτογραφία δείχνει την εξέλιξη της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης των μετοχών στα χρηματιστήρια, σε τρισεκατομμύρια δολάρια.

Η ΕΚΤ κάνει και κάτι επιπλέον. Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ είναι πολύ κάτω από το στόχο της κεντρικής τράπεζας, κάτω δηλαδή από το 2%. Για να αυξήσει τον δανεισμό, την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, θέλει να αγοράσει εντός των προσεχών μηνών «χαρτιά» αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, ώστε να διοχετεύσει νέο χρήμα στις αγορές του ευρώ. «Εμείς θα κάνουμε ό, τι πρέπει να γίνει για να αυξήσουμε τον πληθωρισμό και τις πληθωριστικές προσδοκίες το συντομότερο δυνατόν", ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι στο τέλος του Νοεμβρίου. Και τα «κοράκια» περιμένουν να ανακοινώσει περαιτέρω μέτρα.

Το αποτέλεσμα όμως της πολιτικής της ΕΚΤ για την πραγματική οικονομία υπήρξε απογοητευτικό. Η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένει υποτονική.  Τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπου το φθηνό χρήμα έχει οδηγήσει σε μια έκρηξη. Χάρη στην «επιθετική» πολιτική των κεντρικών τραπεζών, οι χρηματιστηριακοί δείκτες έχουν αυξηθεί στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη ζώνη του ευρώ κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών από 50 έως 100%. Στην Ευρώπη, υπάρχει μια  "Ντραγκιοποίηση των αγορών", δήλωσε ο Holger Fahrinkrug από την  Meriten, μια εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.

Και αυτό έχει επιπτώσεις στην κατανομή του πλούτου και στις ανισότητες. «Δεδομένου ότι οι εμπορικές τράπεζες διοχετεύουν την πρόσθετη από τη κεντρική τράπεζα ρευστότητα κυρίως στις χρηματοπιστωτικές αγορές, υπάρχουν αναδιανεμητικά αποτελέσματα υπέρ των προνομιούχων ομάδων ", γράφει ο Gunther Schnabl του Πανεπιστημίου της Ιένας στο περιοδικό «Wirtschaftsdienst».

Η κατανομή του Πλούτου στη Γερμανία

Οι Γερμανοί, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Γερμανίας, διαθέτουν χρηματική περιουσία ύψους 5,2 τρισεκατομ. ευρώ. Ο καθαρός χρηματικός πλούτος, δηλαδή μετά την αφαίρεση των χρεών, εξακολουθεί να είναι γύρω στα 3,6 τρισεκατομμύρια. Κατά μέσο όρο, ο «μέσος» Γερμανός δηλαδή κατέχει  45 000 ευρώ.

Ωστόσο, το χαμηλότερο σε εισόδημα ένα τέταρτο των νοικοκυριών δεν διαθέτει κανένα περιουσιακό στοιχείο, ούτε έχει καθαρό χρέος. Το πλουσιότερο 1% έχει κατά μέσο όρο καθαρή χρηματοοικονομική περιουσία άνω των 19 εκατ. Το πλουσιότερο 10% των Γερμανών κατέχουν σχεδόν το 60% του καθαρού πλούτου. Και μόνο το 10% κατέχουν μετοχές.  Έτσι η Γερμανία έχει- σε σύγκριση με άλλες χώρες- μια πολύ άνιση κατανομή του πλούτου. Και σε αυτό βοηθά η χρηματοπιστωτική πολιτική, γιατί από το «μπουμ» των χρηματιστικών αξιών, αυτοί που επωφελούνται είναι μόνο οι έχοντες περιουσία και μετοχές. 

Εξάλλου, τα χαμηλά επιτόκια κάνουν την ασφαλή αποταμίευση ασύμφορη. Με τις βραχυπρόθεσμες καταθέσεις μάλιστα, οι μικροαποταμιευτές  χάνουν -λόγω του πληθωρισμού- ακόμη και χρήματα. Αντίθετα τα «μινι-επιτόκια» δεν αφορούν στους πλούσιους. Γιατί αυτοί μπορούν να καταφύγουν σε πιο προσοδοφόρα, πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία. Μόνο εκείνοι που έχουν μεγαλύτερη οικονομική επιφάνεια μπορούν να παίρνουν ρίσκο για να επιτύχουν υψηλότερες αποδόσεις. Έτσι το κοινωνικό χάσμα διευρύνεται.

Στοιχεία από την Φράνκφουρτερ Ρούντσαου:http://www.fr-online.de/wirtschaft/europaeische-zentralbank-die-bank-der-reichen,1472780,29227014.html