Το Πρωτογενές Έλλειμμα και η Περικοπή των Συντάξεων

Νέα Πολιτική

του Κωνσταντίνου Κόλμερ

Το παρελθόν προοιωνίζεται το μέλλονο πραγματικό ταμειακόν έλλειμμα της Ελληνικής κυβερνήσεως ηυξήθη σημαντικά, το πρώτον 5μηνον του τρέχοντος έτους, συνεπεία της υστερήσεως αποδόσεως των φόρων, των ελλειμμάτων του ΕΟΠΥΥ, των εκκρεμών οφειλών του δημοσίου προς τις επιχειρήσεις και των υψηλοτέρων τόκων του δημοσίου χρέους. Και τούτο μάλιστα παρά την μείωσι των δημοσίων δαπανών – ιδίως των «επενδύσεων». Το ύψος του πραγματικού δημοσίου ελλείμματος υπερβαίνει τα 4,1 δις. ευρώ αλλ’ η κυβέρνησις αρνείται αιδωσίμως να δημοσιεύσει τα σχετικά στατιστικά στοιχεία. Υπάρχει, όμως, ένας αδιάψευστος μάρτυς της ταμειακής δυσχερείας του κράτους: η αδυναμία καταβολής των συντάξεων. Ήδη, άρχισε η συζήτησις διά την περικοπήν, αν όχι κατάργησι των επικουρικών συντάξεων.

Tο παρελθόν έτος 2013, η κυβέρνησις Σαμαρά- Βενιζέλου σχημάτισε πραγματικό δημόσιον έλλειμμα 23 δις. ευρώ ή 12,7% του ΑΕΠ, το οποίον παρουσίασε ως «πρωτογενές πλεόνασμα». Αφαιρώντας από τις δαπάνες τους τόκους 7 δις. ευρώ και τις κρατικές ενισχύσεις 19 δις. ευρώ, διά την εκ νέου διάσωσι των τεσσάρων εμπορικών τραπεζών, που έχουν απομείνει μετά την καταστροφή του τραπεζικού συστήματος της χώρας, η κυβέρνησις θεώρησε το πρόγραμμα της success story. Εν τούτοις πρόκειται περί τραγικής failure story!..

Η διάσωσις των τραπεζών παρουσιάσθη απ’την Γιούροστατ ως δήθεν μη επαναλαμβανόμενο χρεωστικό γεγονός, ενώ είναι ηλίου φαεινώτερον ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται ταχέως και η νέα επιδότησις των τραπεζών έγινε λόγω μειώσεως των καταθέσεων – προφανώς διά να συνεχίσουν οι τράπεζες τις εργασίες των και μη «βαρέσουν κανόνι».

Οι εμφανιζόμενες ως «καταθέσεις 160 δις. ευρώ» απλώς δεν υπάρχουν στο παθητικό των τραπεζών, ενώ στο ενεργητικό των 220 δις. ευρώ τα δάνεια και οι εγγυήσεις συνεχώς συρρικνούνται (-4% τον Απρίλιο ε.έ).

Οι τράπεζες έχουν λάβει μέχρι τούδε, από τον Έλληνα φορολογούμενον, εις χρήμα και εγγυήσεις, άνω των 238 δις. ευρώ διά την διάσωσίν των απ’ την χρεωκοπία – ζήτημα χρόνου αν όχι επιμελώς φυλασσόμενο «μυστικό» του μισθάρνου τύπου.

Αλλά το θέμα δεν είναι αυτό ή μόνον αυτό: μέχρις του 2016 ελλείπουν από τον κρατικόν προϋπολογισμόν επιπλέον 28 δις. ευρώ. Πρόκειται περί του γνωστού δημοσιονομικού κενού , διά το οποίον η Γερμανική εφημερίς Φράγκφουρτερ Αλγκεμάινε έγραψε προσφάτως ότι το «πρωτογενές πλεόνασμα στον Ελληνικό προϋπολογισμό είναι αποτέλεσμα λογιστικών τρυκ»! Ελληνιστί, προΐόν δημιουργικής λογιστικής.

Πράγματι, οι μη καταβαλλόμενοι φόροι υπερβαίνουν το ένα δις. ευρώ μηνιαίως και οι συσσωρευμένες οφειλές αντιστοιχούν στο ήμισυ του εθνικού εισοδήματος (περίπου 61 δις. ευρώ), οι δέ οφειλόμενες υποχρεώσεις του δημοσίου προς τις επιχειρήσεις ανέρχονται εις 5 δις. ευρώ.

Από πού θα προέλθουν, συνεπώς, τα ποσά αυτά, δια να καλυφθούν αντίστοιχες υποχρεώσεις του δημοσίου εφέτος και το 2015;

Η πεπατημένη

Μία πρώτη πηγή θα ήταν ο ξένος δανεισμός, κατά τον χέρ Σόϋμπλε «τώρα, οπόταν οι ξένες αγορές ξαν-άνοιξαν διά την Ελλάδα».

– Αλλ’ ο δανεισμός αυτός είναι αμφίβολος, δυσχερής αν όχι αδύνατος, μ’ επιτόκια της τάξεως του 6%-7%, που διπλασιάζουν το χρέος σε 14-11 χρόνια.

Μία άλλη πηγή θα ήταν η αύξησις της φορολογίας, αλλ’ ως απεδείχθη τα όρια των φορολογουμένων έχουν προ πολλού εξαντληθή και η απόδοσις των εκτάκτων φόρων είναι αρνητική.

– Όσον αυξάνουν οι φορολογικοί συντελεστές τόσον μειούνται τα δημόσια έσοδα και οι καταθέσεις στις τράπεζες, που επαναφέρουν στην αρχή του το δημοσιονομικό κενό. Εξ ού κι’ η αποπομπή του Γ.Γ.ΥΠΟΙΚ κ. Χάρη Θεοχάρη και η λιποταξία του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα .

Τρίτη λύσις είναι η αύξησις του κεφαλαίου των μετόχων, αλλά τα ποσά που δύνανται να συνεισφέρουν είναι ανεπαρκή εν σχέσει με τα διευρυνόμενα ανοίγματα του ισολογισμού των τραπεζών, λόγω μη εξυπηρετουμένων δανείων .

– Τα οποία ανέρχονται στο 33% του ενεργητικού, κατά την Τράπεζα της Ελλάδος, και συνεχώς αυξάνουν λόγω της παρατεινομένης υφέσεως στην οικονομία.

Τέλος, απομένει η περικοπή των καταθέσεων και η μη καταβολή των συντάξεων στους δημοσίους και ιδιωτικούς υπάλληλους. Η μεν μη πληρωμή των τόκων είναι «πιστωτικό γεγονός», συνεπαγόμενον άμεση χρεωκοπία της Ελλάδος, το δε ΙΚΑ και τα επικουρικά ταμεία έχουν «λυγίσει» από την οικονομική ύφεσι και την περιτομή των ομολόγων υπό του κ.Γ. Προβοπούλου το 2012.

– Ο οποίος μάλιστα είχε και την ειλικρίνεια ή τον κυνισμό να προβλέψει την κατάρρευσι του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, εν συνεχεία της εκτελέσεως εντολής του χέρ Σόϋμπλε, διά την «ελάφρυνσι του Ελληνικού χρέους», με μείωσι της αξίας των ομολόγων κατά 85%-εξαιρέσει βεβαίως των τραπεζών, όπερ αποτελεί κολαζόμενο σκάνδαλον κραυγαλέας αντισυνταγματικότητος, συνεπαγόμενον ποινικάς κυρώσεις.

Το συνταξιοδοτικόν κενόν

Σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής 27.4.14(*), οι ετήσιες δαπάνες των συντάξεων ανέρχονται εις 28 δις. ευρώ, αντιπροσωπεύουσες το 50% των τακτικών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού.

Υπάρχουν, βεβαίως, οι εργατικές εισφορές στο ΙΚΑ και στα διάφορα ποικιλώνυμα ταμεία, οι οποίες, όμως, συνεχώς μειώνονται, λόγω της υφέσεως (ανεργίας)και της βιαίας προσαρμογής των μισθών προς τα κάτω.

Εκ της ανεργίας και της συνεχούς αυξήσεως του αριθμού των συνταξιούχων (σσ: στα 2,8 εκατομμύρια και συντόμως στα τρία), η χρηματοδότησις των συντάξεων καθίσταται προβληματική. Επειδή οι «εργαζόμενοι» στον δημόσιο τομέα, υπολογιζόμενοι εις 1,3 εκατομμύριον, είναι και διατηρητέοι (μειώνονται μόνον όταν περνούν στην συνταξιοδότησιν) αλλ’ οι μισθοί των, όσον και αν περικοπούν , δεν θα παύσουν να καταβάλλονται.

Το κράτος, δηλαδή οι «πολιτικοί» που το εκμεταλλεύονται, παύει/ουν υφιστάμενον/οι όταν η σπάθη του ελλείμματος επιπέσει επί των δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων, οι οποίοι την επαύριο των εκάστοτε εκλογών παύουν να παρουσιάζουν ενδιαφέρον διά τους εξουσιαστάς και τους πάτρωνάς των.

Εξ ού την επομένη των ευρωεκλογών επανελήφθη η φιλολογία περί «ενοποιήσεως των επικουρικών ταμείων» και της περικοπής των συντάξεων, διά την οποίαν ανετέθη στο ΚΕΠΕ «σχετική μελέτη»!

Αδιανόητη κεφαλαιοποίησις

Μετά το 2013, τα όρια ηλικίας συνταξιοδοτήσεως ηυξήθησαν στα 67 έτη και καθορίσθησαν συστήματα «νοητής κεφαλαιοποίησης» των ασφαλιστικών εισφορών. Απομένει ν’αποδειχθή στην πράξι το δυσπρόσιτο διά τους ησφαλισμένους, μετά το 2011, σύστημα παροχής συντάξεων. Δηλαδή, εκτός της παρατάσεως της συνταξιοδοτικής ηλικίας, υπάρχει τρομακτική αβεβαιότης διά τους νέους ησφαλισμένους, εάν θα λάβουν πόσην και πότε σύνταξιν, εν συναρτήσει με τις εισφορές των.

Άμεσον πρόβλημα γεννάται και διά τους ήδη συνταξιούχους, των οποίων ήδη οι συντάξεις έχουν περικοπεί κατά το ήμισυ και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψις έχει περιορισθή εις μεγάλο βαθμόν έναντι του παρελθόντος.

Εάν συνεχισθούν οι σημερινές τάσεις, η συνταξιοδοτική δαπάνη θ’ αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο περίπου του ακαθαρίστου εθνικού.προϊόντος το 2020 –όπερ αδύνατον να σηκώσει ο κρατικός κορβανάς. Από την άλλην, ο περιορισμός της συνταξιοδοτικής δαπάνης στο 15% μετατίθεται χρονικώς διά το …2060– όσον ισχύει κατά μέσον όρο στην Ευρωπαϊκήν ΄Ενωσι.

Στο ενδιάμεσο διάστημα αναμένεται η κατάρρευσις του συνταξιοδοτικού συστήματος ή μέρους αυτού (πχ. της επικουρήσεως) στην χώρα μας.

Είναι λίαν πιθανόν ότι οι Ευρωπαίοι (διάβαζε: κυρίως οι Γερμανοί) δεν θα είναι διατεθειμένοι επί μακρόν να χρηματοδοτούν την Ελληνική οικονομία. Θ’ απαιτήσουν αργά ή γρήγορα νέα βιαία «προσαρμογή» των συντάξεων, που ολίγον απέχει από την εκμηδένισί των, ή άλλως την έξοδο της Ελλάδος από την ευρωζώνη, ως υπαινίχθη ο χέρ Σόϋμπλε στα τέλη Μαΐου εις μίαν μετεκλογικήν συνέντευξιν που «άναψε φωτιές» εις Αθήνας – εάν πιστεύσωμε τον φιλοκυβερνητικό τύπο (Νέακαι Έθνος).

Συνεπώς, όσον υπάρχει …πρωτογενές έλλειμμα και το αποκρύπτει η κυβέρνησις Σαμαρά-Βενιζέλου, τόσον πιθανοτέρα είναι η νέα περικοπή των συντάξεων, με ένα νέον «μνημόνιο» που όμως το διαψεύδουν κάθε τόσον ο κ. Σαμαράς και ο κ.Βενιζέλος, αλλά που επίκειται αναποδράστως. Ούτως εξηγείται το νέο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα του κλεισίματος της Βουλής, έναν μήνα ενωρίτερον του συνήθους.

Όσον η ανάκαμψις της οικονομίας βραδύνει, τόσον βεβαία είναι η κατάρρευσις του σαθρού συνταξιοδοτικού συστήματος της τρίτης κοινο-βολευτικής α-δημοκρατίας «μας».

Αλλ’ επ’ αυτού του κρισίμου ζητήματος διά την κοινωνικήν συνοχήν, επιδεικνύεται «τελεία του τάφου σιγή» των Μ.Μ.Επιβολής, εν όψει νέων -κοινοβουλευτικών αυτήν την φορά- εκλογών εντός του προσεχούς έτους. Ο «ανασχηματισμός» είναι η τελευταία θεατρική πράξις της κυβερνήσεως ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, που δεν πρόκειται ν’αποδώσει.

Δεν συμφέρει την «φιλοευρωπαϊκή μερίδα» να μάθη ο Ελληνικός λαός την οδυνηρά αλήθεια της αώρου εντάξεως στο ευρώ, και οι περί πολλά τυρβάζοντες οικονομολόγοι την σχέσι συντάξεων και πρωτογενούς ελλείμματος. Η πολύ ειλικρίνεια βλάπτει.

(*) Βλ.σχ. άρθρον του προέδρου της ΑΟΝ Hiwitt, αναλογιστού (κι’αυτό έχει ιδιαιτέρα σημασία) Παναγιώτου Ζαμπέλη.