Γενναίος νέος κόσμος, είπατε;

protagon

του Αντώνη Παπαγιαννίδη

Γινόταν την περασμένη βδομάδα στη Στοκχόλμη η Γενική Συνέλευση των Εκδοτών Ευρωπαϊκού Οικονομικού Τύπου/ΕΒΡ, όπου παραδοσιακά συζητιούνται, αναλύονται, κουτσομπολεύονται κ.λπ. οι εξελίξεις στον χώρο αιχμής των media που αποτελούν τα οικονομικά έντυπα. Έντυπα; Όχι ακριβώς!

Στις ώριμες αγορές οι έντυπες εκδόσεις πάνε πίσω, και ακόμη περισσότερο υποχωρεί η έντυπη διαφήμιση. Και εκεί όπου δεν πέφτουν οι κυκλοφορίες, πέφτει η αναγνωσιμότητα! Συνολικά, οι αναγνώστες μεταναστεύουν προς τις ιντερνετικές πηγές (όπου βαθμιαία κατευθύνεται και η διαφήμιση). Όμως οι αναγνώστες («καταναλωτές της πληροφορίας») έχουν κακομάθει με το δωρεάν του ίντερνετ.

Γενικά, η ψηφιακή εποχή ανεβάζει ταχύτητα: άλλωστε η οικονομική ύλη τρέχει γρήγορα – σε real time. Αρχίζουν οι εκδότες να επιβάλλουν - για να μην πεθάνουν... - μοντέλα πληρωμής της ύλης, με διάφορα σχήματα (συνδρομές, κλιμακωτές συνδρομές, συνδυασμός εντύπου - ιντερνετικού/κλειδωμένου περιεχομένου, pay-per-use), τα οποία σιγά-σιγά γίνονται δεκτά. Η μετακίνηση του κοινού δεν γίνεται απλώς προς το ίντερνετ, γίνεται όλο και περισσότερο προς tablets, ήδη προς έξυπνα κινητά. Η διαφήμιση αναζητά το ιντερνετικό της πρόσωπο - και βαθμιαία (στις πιο ώριμες αγορές) το βρίσκει.

Όλα αυτά, λίγο-πολύ γνωστά. Όπως γνωστή και η δρακόντεια πλέον περικοπή κόστους, δηλαδή η σφαγίαση δημοσιογράφων ή πάντως η πίεση για κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας. Όμως…

…Όμως ακούστηκαν και κάποια άλλα. Όπως π.χ. μια παρουσίαση του δρα Mitja Jermol που μίλησε για την ανάπτυξη και εφαρμογή μεθόδων τεχνητής νοημοσύνης/artificial intelligence, κατά τρόπο που να οδηγεί την εκδοτική-δημοσιογραφική δραστηριότητα «πέρα από την ψηφιακή εποχή». Εκείνο που κάνουν οι αλγόριθμοι του M. Jermol είναι να «αλέθουν» πελώριες βάσεις δεδομένων/ big data. Και μάλιστα χωρίς γλωσσικά σύνορα, δηλαδή και με Κινέζικα δίπλα στα Αγγλικά-Γαλλικά-Ισπανικά-Γερμανικά. Ασφαλώς δε όχι μόνο από «επίσημες» πηγές αλλά και από μυριάδες blogs κ.λπ. Και να «παράγουν» κείμενο. Χρησιμοποιήσιμο, δυνάμενο να ενταχθεί άμεσα σε ύλη. Άμα αναστοχασθεί κανείς πόσο μέρος της ρουτίνας του παραδοσιακού Τύπου προέρχεται ούτως ή άλλως από - ας το πούμε ευγενικά!... - δευτερογενή επεξεργασία υφιστάμενου υλικού, από πρακτορεία, από sites και blogs, από άλλα έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα, τότε μια τέτοια προοπτική σε κάνει να διερωτάσαι...

Εκεί ακριβώς έπεσε η άλλη εισήγηση, του Jacek Utko που παρουσίασε τις νέες τάσεις στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της μετάβασης από το έντυπο στο ψηφιακό, και μάλιστα στο κινητό. Είπε πολλά ενδιαφέροντα και εμπνευστικά, όμως «κάτι» προς το τέλος της εισήγησής του ξύπνησε κάποιους από τους βετεράνους του Τύπου. «Η μετάβαση στο ψηφιακό, απαιτεί βέβαια προσαρμογή της διαφήμισης». Όμως, ειδικά στα κινητά - όπου παρατηρείται πλέον η μεγαλύτερη μετανάστευση - η διαφήμιση με banners και με pop-ups δεν προσαρμόζεται. Ενοχλεί. Απωθεί. Άρα... αποκλείεται! Όμως, παραγωγή και φιλοξενία/προβολή ύλης χωρίς διαφήμιση, άρα χωρίς έσοδα - πλην των συνδρομών, οι οποίες όμως ωριμάζουν αργά - δεν νοείται. Οπότε; Οπότε "θα χρειαστεί να περάσουμε σε sponsored κείμενα". Έ; Πώς; Τι; Και η δημοσιογραφική ακεραιότητα; Και η εμπιστοσύνη; «Ναι, υπάρχει πρόβλημα. Θα πρέπει το sponsored κείμενο να υποδηλώνεται. Κάπως. Γραφιστικά; θα δούμε!».

Όταν ο καημένος ο Άλντους Χάξλεϋ μιλούσε για Brave New World, κάτι ήξερε!